Wkrótce zostaniesz mamą? Przyjmij zatem nasze serdeczne gratulacje! Teraz, w tym szczególnym dla ciebie okresie, musisz wyjątkowo dbać o swoje zdrowie – oznacza to przecież jednoczesne dbanie o zdrowie maluszka. O czym powinnaś pamiętać, na co zwracać uwagę i czego robić ci absolutnie nie wolno?
Niemal każda przyszła mama ma całe mnóstwo wątpliwości co to tego, jak o siebie dbać. Boimy się przede wszystkim tego, że nasze nieodpowiednie zachowanie czy nieprzemyślane decyzje zaważą na zdrowiu dziecka.
Warto jednak pamiętać, że ciąża – choć bywa zagrożona, zazwyczaj nie jest stanem tak delikatnym, jakby się mogło wydawać. Jeśli będziesz przestrzegała wszystkich poniżej przedstawionych zasad, z całą pewnością twoja ciążowa historia skończy się szczęśliwie na sali porodowej, w której będziesz trzymała na rękach piękne, zdrowe dziecko. A zatem – jak o siebie dbać, będąc w ciąży?
Słuchaj lekarzy
To polecenie wydaje się banalne – to przecież oczywiste, że przyszła mama powinna słuchać lekarza, prawda?
A jednak, jak podkreślają specjaliści, bardzo często przyszłym mamom wydaje się, że wiedzą więcej niż doświadczony lekarz – bo na przykład poczytały trochę w sieci albo porozmawiały z koleżankami.
Wybierz lekarza, któremu zaufasz (jeśli nie czujesz zaufania, to zmień specjalistę), a potem słuchaj jego wytycznych i wskazówek. Jeśli mówi, że musisz leżeć, to nie znaczy, że możesz „tylko trochę ogarnąć mieszkanie, bo nie będziesz leżeć w takim bałaganie”. Jeśli lekarz zaleca ci zażywanie witamin dla kobiet w ciąży, to nie rezygnuj z tego dlatego, że przeczytałaś, że takie preparaty skutkują rodzeniem dużych dzieci (liczne badania udowodniły, że to nieprawda). I jeżeli lekarz nakazuje ci przyjść na badanie między 16 a 18 tygodniem ciąży, to nie pojawiaj się na wizycie w 19 tygodniu. Słuchaj lekarza, a jeśli masz wątpliwości co do jego zaleceń albo diagnoz – skonsultuj się z jeszcze jednym specjalistą.
Chodź na badania w określonych terminach
To bardzo ważne nie tylko dla samego dziecka, ale i dla ciebie. Przykładowo – jeśli nie wykonasz badania krwi w odpowiednim terminie, może okazać się, że twoje fatalne samopoczucie wynika nie z faktu samej ciąży, lecz z powodu cukrzycy ciążowej.
Kiedy dokładnie powinnaś chodzić na poszczególne badania? Oczywiście o tym szczegółowo zadecyduje lekarz, niemniej można wyróżnić kilka znaczących terminów:
• 7-8 tydzień ciąży
W tym czasie powinnaś udać się do ginekologa, żeby potwierdzić ciążę. U niektórych specjalistów będziesz miała tylko badanie na fotelu ginekologicznym, inni przeprowadzają od razu USG dopochwowe. Jeśli zależy ci na tym drugim badaniu, udaj się na wizytę prywatną.
• 9-10 tydzień ciąży
W tym czasie czeka cię już znacznie więcej badań. Dokładnie są to: oznaczenie grupy krwi oraz przeciwciał Rh, ocena wydzieliny z pochwy, cytologia, przeciwciała odpornościowe, sprawdzenie twojej wagi, kontrola ciśnienia, badanie moczu, przeciwciała w kierunku wirusa HIV, poziom cukru (na czczo), przeciwciała w kierunku toksoplazmozy, WR oraz przeciwciała różyczki.
I w tym okresie ciąży lekarz nie musi zadecydować o przeprowadzeniu badania USG.
• 11-14 tydzień ciąży
Musisz w tym terminie odwiedzić lekarza, który przeprowadzi już badanie USG, a ponadto zleci ci test Pappa (jeśli będziesz sobie tego życzyła) oraz potrójny test HCG. Ponownie zostanie sprawdzone twoje ciśnienie oraz waga.
• 15-20 tydzień ciąży
Po tej wizycie dostaniesz od lekarza skierowanie na morfologię, badanie moczu i HBs. Ginekolog sprawdzi także ułożenie macicy, twoje ciśnienie oraz wagę.
• 21-26 tydzień ciąży
Z tej wizyty wyjdziesz ze skierowaniem na badanie cukru po podaniu glukozy, badanie moczu, lekarz sprawdzi także twoje ciśnienie oraz wagę. Dodatkowo zostanie przeprowadzone badanie USG.
• 27-32 tydzień ciąży
Po wizycie, na której standardowo już zostanie sprawdzone ciśnienie krwi oraz waga (i na której odbędzie się badanie USG), będziesz musiała oddać krew do morfologii oraz mocz do badania ogólnego.
• 33-37 tydzień ciąży
Czeka cię morfologia, badanie moczu, lekarz sprawdzi także tętno płodu oraz położenie macicy. Być może zostaniesz poproszona także o ocenę ruchliwości dziecka. Jeśli cokolwiek będzie cię niepokoiło – powiedz o tym.
Kiedy upłynie czterdziesty tydzień ciąży, a ty wciąż będziesz w ciąży, do listy badań dołączone zostanie KTG, czyli sprawdzanie akcji serca twojego dziecka – w przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości świadczących o problemach wewnątrzmacicznych, zostaniesz przekierowana do szpitala na oddział patologii ciąży. Nie broń się przed tym – to ważne dla zdrowia twojego dziecka i twojego!
Uwaga! Pamiętaj, aby reagować na nieprawidłowości. Jeśli np. bardzo mocno zacznie boleć cię brzuch albo odkryjesz, że plamisz (nawet niewielkimi ilościami różowej albo brunatnej wydzieliny), jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem. Szczególnie niebezpieczne są silne bóle brzucha i krwawienie w zaawansowanej ciąży – mogą bowiem świadczyć o odklejaniu się łożyska, co oznacza zagrożenie życia zarówno dla malucha w twoim brzuchu, jak i dla ciebie samej.
Uważaj na siebie – czego nie wolno ci robić w ciąży?
Podobno ciąża to nie choroba – i rzeczywiście, choć pełna dolegliwości, chorobą jako taką nie jest. Nie oznacza to jednak bynajmniej, że będąc w ciąży, możesz żyć dokładnie tak, jak wcześniej. Czego robić ci nie wolno?
• Palić papierosów
Jeśli wierzyć najnowszym statystykom, po papierosy sięga aż… 38% Polek w ciąży. To zatrważające wyniki. Jeżeli i ty nie możesz powstrzymać się paleniem, to pamiętaj, że może ono nieść fatalne skutki zdrowotne dla twojego dziecka. Udowodniono na przykład, że dzieci palaczek rodzą się mniejsze i częściej zapadają na astmę. Przede wszystkim jednak narażone są na działanie tysięcy rakotwórczych substancji smolistych – każdego dnia!
Jeśli nie potrafisz rzucić palenia, poproś lekarza ginekologa o konsultację w sprawie najbardziej bezpiecznych metod rezygnacji z nałogu. Ale pamiętaj, że najskuteczniejszym rozwiązaniem jest zwykle położenie zdjęcia USG na paczce papierosów.
• Spożywać alkoholu
Ponownie przytoczmy wyniki najnowszych badań – wynika z nich, że po alkohol sięga aż 14% przyszłych mam. Zwykle jest to „nieszkodliwa” lampka wina, trochę piwa, zdecydowanie rzadziej wódka.
Obecnie lekarze zauważają, że nie badań potwierdzających wpływ małych ilości alkoholu na rozwój płodu. Jednocześnie przestrzegają, że nigdy nie wiadomo, co konkretnie decyduje o zaburzeniach rozwoju dziecka na danym etapie ciąży. Dlatego kobietom spodziewającym się dziecka zaleca się całkowitą rezygnację z wina, piwa czy jakiegokolwiek innego alkoholu.
• Zbyt ciężko pracować
Oczywiście, że trzy godziny pracy za biurkiem nie będą negatywnie wpływać ani na ciebie, ani na dziecko. Jeśli jednak zamierzasz ciężko pracować w sklepie spożywczym, podejmować 10-cio godzinne zmiany i dźwigać ciężkie kartony oraz zgrzewki, to niestety może to fatalnie wpłynąć np. na występowanie obrzęków ciążowych. Takie praktyki mogą także znacznie pogłębić dolegliwości bólowe kręgosłupa.
Jeżeli jesteś w ciąży, a twoja praca jest bardzo wymagająca i ciężka, to poproś swojego pracodawcę o zmianę stanowiska – musi zaproponować ci takie, w którym twoje zdrowie nie będzie zagrożone.
• Mieć kontaktu z chemią
Oczywiście i w tym przypadku – bez przesady. Jeśli umyjesz umywalkę mleczkiem do czyszczenia, to na pewno nic ci się nie stanie. Jeżeli jednak zamierzasz pracować w laboratorium, w którym unoszą się chemiczne substancje, to wiedz, że możesz zaszkodzić zarówno sobie, jak i swojemu dziecku.
• Korzystać z wielu zabiegów medycyny estetycznej
Jeśli tylko czujesz potrzebę upiększania się w ciąży, to nie ma w tym nic złego. Nie możesz jednak korzystać z części zabiegów. Te z użyciem prądu, ciśnienia albo wysokich temperatur nie są wskazane w odmiennym stanie. Nie możesz także korzystać z wypełnień – botoksu czy kwasu hialuronowego. Możesz za to – i bardzo to polecamy, zapisać się na wszelakie masaże dla ciężarnych oraz wszystkie zajęcia relaksujące.
Dobrze się odżywiaj
Stare powiedzenie głosi, że kobieta w ciąży powinna jeść za dwoje, ale dzisiaj już chyba nikt w to nie wierzy. Tak naprawdę ważne jest nie tyle to, ile jesz, co to, co znajduje się na twoim talerzu.
Wszystko, co dostarczasz organizmowi, ma wpływ na rozwój twojego dziecka. Dlatego właśnie tak ważne jest, abyś jadła tłuste, bogate w zdrowe kwasy ryby, chude mięso, bio warzywa i owoce oraz pieczywo z pełnych ziaren. Jeśli masz ochotę na jakąś przekąskę, to niech będzie to raczej sałatka owocowa albo po prostu garść bakalii, a nie kubek lodów czekoladowych z sosem toffi. Oczywiście raz na jakiś czas możesz pozwolić sobie na szaleństwo, ale niech fast foody i tuczące czekoladowe przekąski nie staną się bazowymi składnikami twojej diety.
Uwaga! Okazuje się, że przyszłe mamy bardzo często nie zdają sobie sprawy z tego, jak w ciąży zmienia się zapotrzebowanie na kalorie. Warto zatem wiedzieć, że w pierwszym trymestrze ciąży powinnaś jeść tylko dodatkowo… jeden mały kubek jogurtu owocowego (albo cokolwiek o podobnej zawartości kalorii).
Jeśli nie będziesz stosowała się do takich wytycznych, to bardzo szybko przybędzie ci „ciążowych” kilogramów. Zwiększy się ryzyko pojawienia się rozstępów, a zgubienie nadwagi po ciąży może okazać się koszmarnie trudne. Dlatego dla swojego dobrostanu psychicznego i zdrowia w ogóle uważaj na to, co wkładasz na talerz. Dbaj o siebie.
Bądź aktywna fizycznie
Wiele przyszłych mam boi się aktywności fizycznej. Zupełnie niesłusznie! Ruch nie tylko ci nie zaszkodzi (o ile oczywiście lekarz nie zadecydował o konieczności spędzania okresu ciąży w łóżku), ale wręcz poprawi twoje samopoczucie i stan zdrowia.
Aktywnościami, które z całą pewnością możesz podejmować w tym szczególnym czasie są spacery, jeżdżenie na rowerze (zwłaszcza w początkach ciąży, gdy brzuch jeszcze nie przeszkadza), pływanie i gimnastyka na rowerze, a także joga czy pilates dla ciężarnych. Jeśli dobrze się czujesz i nie masz specjalnych dolegliwości, śmiało możesz także biegać w pierwszych tygodniach ciąży – z pewnością nie wpłynie to źle na twój stan zdrowia.
To, czego natomiast zdecydowanie nie powinnaś robić, to unikać ruchu na rzecz serialowych maratonów na kanapie.
Ciąża – dbaj o siebie zgodnie z najnowszymi wytycznymi
Kiedyś przyszłe mamy czuły przyzwolenie na bezkarne objadanie się i traktowane były niemal jak kruche jajka. Dzisiaj wiemy, że takie podejście wcale nie jest dobre ani dla dziecka, ani dla samej ciężarnej. Nie jedz więc za dwoje, pilnuj swojej diety, ruszaj się codziennie, słuchaj lekarza i chodź na wszystkie badania, jakie specjalista ci zaleci – jeśli będziesz tak postępować, to wszystko będzie dobrze, a po porodzie bardzo szybko wrócisz do formy.
