Kuchnia i Dieta

Na samo słowo „kuchnia włoska” od razu się uśmiechamy – zwłaszcza, gdy akurat mamy pusty żołądek. Pizza, makarony i włoskie desery może i nie są sprzymierzeńcami odchudzającej diety, ale jedno trzeba przyznać – są obłędnie pyszne. Co musisz wiedzieć o włoskiej kuchni i jak samemu przyrządzić najsłynniejsze potrawy prosto z Włoch?

Kuchnia włoska – charakterystyka

Śmiało można powiedzieć, że włoska kuchnia jest jedną z najbardziej popularnych i lubianych na świecie. Co jednak spowodowało, że to właśnie tamtejsze dania szturmem zdobyły świat, a w każdym mieście na świecie znajdziemy co najmniej jedną włoską knajpkę?

Świeże produkty, aromatyczne zioła, pomidory i oliwa z oliwek

Przede wszystkim – świeże produkty! Włosi bardzo cenią sobie wysoką jakość produktów używanych do swoich dań, ponieważ dzięki nim nawet najprostsza potrawa smakuje po prostu przepysznie. Należy tutaj zwrócić jednocześnie uwagę na to, że włoska kuchnia nie jest dietetyczna – Włosi nie zawracają sobie głowy ograniczaniem kalorii. Ma być smacznie i to jest priorytet.

Z pewnością za sukcesem włoskiej kuchni stoją też niezwykle aromatyczne zioła oraz zawsze świeże warzywa. Oregano, bazylia, estragon czy tymianek, a do tego oczywiście pomidory stanowią oczywisty składnik wielu włoskich dań.

Najważniejsze włoskie przysmaki – różne w zależności od regionu

Tym, z czego włoska kuchnia słynie najbardziej, jest oczywiście pizza oraz makarony. Warto tutaj jednak wyjaśnić, że to, jaka pizza znajdzie się na naszym talerzu, w dużej mierze zależy od regionu Włoch – w Rzymie pizza na pewno będzie na zupełnie cieniutkim cieście, ale już w okolicach Sycylii i Neapolu zostaniemy ciasto będzie grubsze i znacznie bardziej puszyste. Różnice dotykają także innych kwestii. Włosi mieszkający blisko Rzymu cenią sobie szczególnie mięsa i sery owcze (będąc w Rzymie musisz ich spróbować!), z kolei jeśli będziesz spędzać wakacje w Toskanii, można z dużym prawdopodobieństwem założyć, że twoje danie będzie zawierało białą fasolę oraz oczywiście chleb pieczony bez dodatku soli. Dodatkowo na północy kraju szybciej zostaniesz poczęstowana świeżym makaronem czy risotto, niż na ceniącym sobie mozzarellę, pomidory i oliwę z oliwek południu.

Fantastyczne desery

Opisując włoską kuchnię, nie możemy nie wspomnieć o przepysznych deserach. Najpopularniejszym zdobywcą milionów podniebień jest oczywiście tiramisu – pyszny deser pochodzący z Toskanii. Dieta niejednej z nas polega, gdy tiramisu pojawia się na horyzoncie i zwykle nie wiąże się to z wielkimi wyrzutami sumienia. Innym deserem, który wywodzi się z Włoch, a który jest nam wszystkim dobrze znany, jest panna cotta, przygotowywana na podstawie koszmarnie kalorycznej śmietanki. Warto tu przy okazji wspomnieć, że oryginalna panna cotta ma wyjątkowy smak, który często trudno  jest oddać właścicielom polskich restauracji – choćby z tego powodu warto udać się na włoskie wakacje.

Poza tym mamy przepyszne lody, zwane we Włoszech gelato, oraz fantastyczne, kruche i rozpływające się w ustach cannolo. Jeśli nie wiesz, czym jest cannolo, to wyobraź sobie kruchą rurkę nadzianą pysznym kremem na bazie serka ricotta. Czy twoje kubki smakowe już zaczęły się rozkręcać?

Kawa, wino, sery

Sam deser – nawet najpyszniejszy, nie będzie idealny, jeśli nie poda się do niego aromatycznej kawy. I tak się składa, że włoska kawa także jest jedną z najsłynniejszych na świecie! Właśnie we Włoszech napijesz się wyjątkowo delikatnej cappuccino albo niepowtarzalnej, dającej masę energii espresso. Po takiej uczcie pozostaje już tylko skusić się na lampkę jednego z wykwintnych włoskich win, do którego idealnie pasuje chluba kraju – świeże sery.

Włosi – co jest dla nich ważne? Jaką mają kulturę jedzenia?

Pyszne jedzenie nie byłoby dla Włochów wystarczająco dobre, gdyby nie było jedzone w doborowym towarzystwie. To kraj, w którym wyjątkowo ceni sobie bliskie więzi – wiele posiłków to okazja do głośnych rozmów, śmiechu i celebrowania chwili. Włosi są głośni, żwawo dyskutują i zazwyczaj robią to właśnie… nad talerzem.

Co szczególnie istotne, w kraju tym bardzo ważne są przepisy, które przekazywane są kolejnym kobietom – z pokolenia na pokolenia. To oznaka szacunku i miłości.

Specyficzny jest także rytm dnia. Włosi kompletnie lekceważą zalecenia dietetyków, którzy nakazują zjedzenie dużego i odżywczego śniadania – zamiast czegoś sycącego i zdrowego, spijają małe espresso i zjadają chrupiące rogaliki. O godzinie 13 nadchodzi czas na prawdziwe danie, zazwyczaj składające się z sycącej pasty z aromatycznym sosem. Włoska kolacja także załamuje lekarzy i speców od żywienia, bo Włosi spotykają się późnym wieczorem i bynajmniej nie zajadają się delikatnymi sałatkami. Wesołe towarzystwo raczy się winem, serami, ziemniakami, gorącymi potrawami z rybą i wieloma przystawkami.

Jeśli byłaś już kiedyś we Włoszech, to zapewne zauważyłaś, że Włosi niemal do każdego dania dołączają chleb. Dzieje się tak nie bez powodu – to właśnie mała kromka pozwala na dokładne wyczyszczenie talerza z sosów i oliwy, co jest już znakiem rozpoznawczym tego narodu.

Ciekawostka!

Klasyczny posiłek Włocha może składać się – uwaga – nawet z sześciu dań. Oto przykładowy plan (i kilka słówek, które warto znać):

  • antipasto – to zimne lub gorące przekąski, zjadane na rozruszanie żołądka
  • prima piatti lub primo – to pierwsze danie. Zazwyczaj składa się na nie makaron, zupa albo ristotto.
  • secondo (secondo piatto albo piatto di mezzo) – czyli danie drugie, z mięsem albo rybą
  • contorno – to dodatkowy posiłek, zazwyczaj jest nim warzywo albo po prostu sałatka
  • dolce – deser, najczęściej podawany wraz z kawą albo aromatycznym winem. Najpopularniejsze wina we Włoszech to Barolo, Chianti i Gravello.

Włoska kuchnia – przepisy na najbardziej popularne dania

Nie wybierasz się do Włoch, ale narobiliśmy ci apetytu i z chęcią zrobiłabyś „coś włoskiego” we własnym domu? Nic prostszego. Mamy dla ciebie przepisy na najbardziej popularne włoskie dania. Nie są trudne – wymagają jedynie cierpliwości i doboru świeżych składników.

Klasyczne, włoskie spaghetti

Sycące, pyszne i aromatyczne – takie właśnie jest włoskie spaghetti. Nie licz jednak na szybkie przygotowanie. Oryginalne spaghetti bardzo różni się od tego, które robimy w Polsce, wymaga całkiem sporo zachodu i użycia składników, których my zazwyczaj unikamy w trakcie przygotowywania spaghetti „po naszemu”.

Składniki:

  • 500 g mielonego mięsa wołowego
  • sól
  • pieprz
  • cukier
  • 2 marchwie
  • parmezan
  • 1 cebula
  • gotowy makaron spaghetti
  • 1 łodyga selera
  • 2 łyżki koncentratu pomidorowego
  • 150g wędzonego boczku
  • 2 puszki lub butelki passaty pomidorowej
  • 250ml mleka 3,2%
  • 170ml buliony wołowego
  • ¼ łyżeczki suszonego oregano
  • 4 łyżki oliwy z oliwek
  • 250ml wytrawnego, czerwonego wina

Marchew zetrzyj na dużych oczkach, a seler, czosnek, cebulę i boczek pokrój na bardzo malutką kostkę. Rozgrzej oliwę i zacznij smażyć boczek. Po jego delikatnym zarumienieniu wrzuć do garnka także czosnek oraz cebulę, a po kolejnej chwili – marchew i seler. W oddzielnym garnku albo na patelni podsmaż wołowinę do zarumienienia, a potem dorzuć je do wcześniej przygotowywanych składników. Wlej wino i pogotuj trochę całość, żeby odparowało, następnie to samo zrób z mlekiem, a potem z bulionem. Dodaj koncentrat, passatę i bulion. Przykryj garnek i – co jakiś czas mieszając, gotuj sos przez około 3 godziny. Na koniec dodaj odrobinę cukru.

Uwaga! Pamiętaj, ze prawdziwy smak potrawy wydobędziesz poprzez solidne wymieszanie makaronu z sosem oraz posypanie jej parmezanem. Tak właśnie jedzą Włosi!

Włoska pizza

Włoska pizza jest przede wszystkim bardzo delikatna. Nie ma niczego wspólnego z tym, co przygotowują polskie kobiety, czyli pizza z gotowanym jajkiem, ciężką kiełbasą i masą sera (choć taka „domowa” pizza Polaków także jest przepyszna). Jest bardzo prosta, trochę krucha i nadzwyczaj delikatna – a przynajmniej w naszej wersji.

Składniki:

  • 15 g soli
  • 1 łyżka oliwy z oliwek
  • 1 g drożdży (koniecznie świeżych!)
  • 560g mąki
  • 340ml wody
  • ser

Zalej drożdże odrobiną wody, a potem wymieszaj je z równie małą ilością mąki. Do reszty mąki dodaj łyżkę oliwy oraz drożdże. Do pozostałej reszty wody dodaj ciut soli i dokładnie wymieszaj, a potem połącz ze sobą wszystkie składniki i długo zagniataj. Gotowe ciasto odłóż do lodówki, po dwóch godzinach wyjmij, porządnie rozwałkuj, nałóż sos i składniki (nie zapomnij o serze!). Pamiętaj, że nie może być ich zbyt dużo, bo pizza nie będzie delikatna i krucha, tylko ciężka i wilgotna (czyli już zdecydowanie nie włoska). Wstaw do piekarnika i piecz w najwyżej możliwej temperaturze przez kilka minut - tak długo, aż spód się delikatnie zarumieni.

Minestrone

Minestrone to najpopularniejsza zupa we Włoszech. Warto ją przyrządzić choćby z samej ciekawości, czym to zajadają się Włosi w ramach przystawki.

Składniki:

  • sól
  • pieprz
  • ¼ łyżeczki ostrej papryki, słodkiej papryki, oregano i bazylii
  • 2 litry wywaru z jarzyn
  • 250g białej fasoli z puszki
  • pietruszka (korzeń)
  • 1 duża marchew
  • 2 czerwone papryki
  • 1 cebula
  • 200g zielonej fasolki
  • 120g pora
  • 180g selera
  • 1 puszka pomidorów

Przekrój papryki na pół i pozbądź się nasion oraz gniazd. Połóż na blachę, posmaruj oliwą z oliwek i zapiekaj w piekarniku przez 15 minut (w temperaturze 200 stopni). Posiekaj por i cebulę, pokrój także seler, marchewkę i korzeń pietruszki, a potem usmaż wszystkie warzywa na patelni (na oliwie z oliwek) i zalej je wywarem. Poczekaj, aż papryki ostygną, a następnie zdejmij z nich skórkę, pokrój w kostkę i dorzuć do gotującej się zupy. Otwórz puszki z pomidorami i fasolą, odsącz warzywa i także wrzuć do zupy. Fasolkę pokrój i dorzuć do garnka. Dopraw danie przyprawami i pogotuj jeszcze przez około 5 minut.

Cannelloni

Cannelloni to po prostu makaron w kształcie dużych rurek. Oczywiście można włożyć do niego niemal wszystko, a wiele kombinacji (na przykład ze szpinakiem) to dania bardzo cenione. My jednak podamy ci przepis na klasyczne cannelloni, którym na pewno zachwycisz swoich bliskich.

Składniki:

  • 250g makaronu cannelloni
  • sól
  • pieprz
  • olej
  • 800g mięsa mielonego
  • 150g sera żółtego, polecamy goudę
  • 2 cebule
  • 3 ząbki czosnku

Składniki do sosu pomidorowego:

  • 0,5 łyżeczki cukru
  • 2 szklanki przecieru pomidorowego
  • pieprz
  • sól
  • 5 łyżek koncentratu pomidorowego
  • oregano do smaku
  • bazylia do smaku

Składniki do sosu beszamelowego

  • 1 łyżeczka sosu z cytryny
  • 5 łyżek masła
  • sól
  • pieprz
  • 5 łyżek mąki
  • 0,5 łyżeczki gałki muszkatołowej
  • 1,5 szklanki mleka
  • 3 żółtka

Pokrój cebulę – tak drobno, jak tylko potrafisz, a potem podsmaż razem z przeciśniętym przez praskę czosnkiem na oliwie z oliwek. Kiedy warzywa ostygną, wymieszaj je z mięsem, a potem dopraw solą i pieprzem i wypełnij rurki z makaronu. Przełóż je do brytfanki wysmarowanej olejem.

Zabierz się za przygotowanie sosu pomidorowego.   Wlej do garnka przecier i koncentrat, a potem dosyp zioła – bazylię, oregano, sól i pieprz. Wymieszaj wszystko i gotuj przez chwilę na małym ogniu. Gdy sos będzie gotowy, polej nim rurki „czekające” w naczyniu żaroodpornym.

Przygotuj sos beszamelowy. Na małym ogniu roztop w garnku masło, po jego roztopieniu dodawaj mąkę, cały czas energicznie mieszając całość trzepaczką. Ostrożnie wlej mleko (1 szklankę) – nie przerywając mieszania sosu. Kiedy zgęstnieje, zdejmij go z ognia i dopraw. Poproś kogoś, by cały czas mieszał sos, a ty resztę mleka połącz z żółtkami. Połącz sos z mlekiem z żółtkami i znowu postaw na ogniu. Doprowadź do wrzenia i poczekaj, aż sos będzie zgęstnieje. Wylej go na sos pomidorowy i makaron, a następnie posyp całość startym wcześniej serem. Piecz 40 minut w temperaturze 180 stopni.

Tiramisu

Znasz już przepisy na najpyszniejsze włoskie dania obiadowe, teraz czas na deser. Oczywiście będzie nim tiramisu – tę klasykę każdy musi zrobić choć raz!

Składniki:

  • 500g serka mascarpone
  • 6 żółtek
  • 150g drobnego cukru
  • 3 białka z jajek
  • 250 g biszkoptów Savoiardi
  • 300ml mocnej, czarnej kawy
  • 50ml wina
  • gorzkie kakao (do dekoracji)

Zaparz kawę, a gdy już ostygnie, dodaj do niej alkohol. Żółtka oddziel od jajek – pamiętaj jednak, że wykorzystasz tylko 3 białka i aż 6 żółtek. Do żółtek dodaj około 2/3 cukru (na oko) i mieszaj mikserek – musi powstać gładka, puszysta masa. Białka ubij na sztywno i dodaj do nich resztę cukru. Połącz żółtka z serkiem mascarpone. Mieszaj delikatnie, aż masa będzie jednolita, delikatna i lekko puszysta. Pamiętaj, że nie wolno ubijać masy mikserem – użyj łyżki!

Do powstałej masy dodaj ubite wcześniej białka. Odłóż masę na chwilę i zacznij namaczać biszkopty w kawie i alkoholu. Nasza wskazówka – rób to bardzo szybko i z dwóch stron – biszkopt musi być suchy w środku!

W wybranym przez siebie naczyniu ułóż na spodzie biszkopty, a potem nałóż połowę kremu. Następnie połóż kolejną warstwę biszkoptów i znowu – krem. Wstaw ciasto do lodówki na kilka godzin.

Uwaga! Tiramisu należy dekorować kakao dopiero przed podaniem!

Panna cotta

Tiramisu jest pyszne, ale dla urozmaicenia (i dla dzieci) warto znać także przepis na pyszną panna cottę. Oto on:

Składniki:

  • 75g cukru
  • 240ml mleka
  • 250ml śmietany kremówki (36%)
  • 3 łyżeczki żelatyny w proszku
  • 2 łyżeczki cukru waniliowego
  • owoce do podania

Zalej żelatynę dwiema łyżkami wody, odstaw na 10 minut. Do garnka wlej mleko i kremówkę, dodaj też cukier, cukier waniliowy i zacznij podgrzewać na małym ogniu – aż do całkowitego rozpuszczania cukru. Kiedy mleko zacznie się gotować, dolej żelatynę i mieszaj około 2 minut. Porozlewaj do małych miseczek, poczekaj, aż ostygnie, a potem przykryj folią i wstaw do lodówki na całą noc, ewentualnie – jeśli ci się spieszy, na cztery do pięciu godzin. Ostatni krok to już wyłożenie panna cotty na talerzyki i podanie z owocami, ewentualnie z sosem owocowym.

Nasza sugestia: Najpyszniejsza panna cotta to ta podawana z jagodami albo truskawkami – koniecznie wypróbuj takie właśnie połączenia.

Włoskie jedzenie – idealne dla zaciśnięcia więzi

Od Włochów warto czerpać nie tylko przepisy, ale i tradycję wspólnego jedzenia. Zaproś więc swoich bliskich na pyszną kolację, kup wino oraz sery i zachwyć wszystkich wyjątkowymi daniami. Włoski klimat i rodzinna radość pojawią się same.