Tylko co trzecia kobieta w Polsce wykonuje badanie cytologiczne systematycznie. Największy odsetek pań wykonujących badanie systematycznie to kobiety przed ciążą lub w ciąży. Często kobiety wykonują wtedy to badanie po raz pierwszy w życiu (39%) – pokazały wyniki badania przeprowadzonego przez Kwiat Kobiecości, we współpracy z agencją badawczą IQS. Eksperci ostrzegają – Na raka szyjki macicy chorują głównie pacjentki, które nie wykonują cytologii regularnie.
Badaniem zostały objęte kobiety w tzw. okresie okołoporodowym, to jest matki dzieci do 1 r.ż., kobiety w ciąży oraz kobiety planujące zajście w ciążę w ciągu najbliższych 12 m-cy.
Podobnie jak wśród ogółu Polek, cytologia jest bardzo popularnym badaniem i świadomość jej znaczenia dla profilaktyki raka szyjki macicy jest bardzo wysoka (86%), acz nie stuprocentowa.
W czasie ciąży, w tym również w okresie przygotowań do niej, kobiety są pod stałą opieką lekarza. Okres ten sprzyja więc regularnym badaniom. Jest to, poza momentem rozpoczęcia współżycia, kluczowy czas, kiedy trzeba wykonać cytologię. Często kobiety wykonują wtedy to badanie po raz pierwszy w życiu (39%). W tym czasie wzrasta również częstotliwość wykonywania cytologii.
Większość kobiet z badanej grupy jest świadoma, że badanie to należy wykonywać także w trakcie ciąży. Nadal jednak spory odsetek pań uważa, że jest to potrzebne tylko w wyjątkowych sytuacjach, bądź w ogóle nie ma wiedzy na ten temat.
- Problemem, na który należy zwrócić uwagę, jest niski odsetek kobiet, które zostały poinformowane przez swojego lekarza, w jaki sposób należy przygotować się do badania cytologicznego. Warto jednak zaznaczyć, że w przypadku kobiet w okresie okołoporodowym, odsetek ten jest i tak jest zdecydowanie wyższy niż wśród ogółu Polek – mówi Marta Rybicka, Business Unit Director w IQS, która koordynowała badanie.
Rak szyjki macicy jest jednym z najczęściej występujących wśród kobiet nowotworów złośliwych. Czynnikiem, który inicjuje rozwój tego nowotworu jest przewlekłe zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) o wysokim potencjale rakotwórczym, przenoszonym drogą płciową. Szacunkowo około 60% populacji światowej miało kontakt z tym wirusem. RSM poprzedza stan przed nowotworowy określany jako śródnabłonkowa neoplazja szyjki macicy. Do wczesnych objawów nowotworu należą nieregularne krwawienia miesiączkowe (u kobiet z regularnymi cyklami), krwawienia samoistne, obfite upławy, ból podbrzusza, ból podczas stosunku. Wirus HPV przenoszony jest drogą płciową lub przez bezpośredni kontakt ze skórą osoby zakażonej. U większości chorych, niezależnie od typu serologicznego, infekcja HPV ustępuje samoistnie w okresie od 6 miesięcy do 2 lat, w zależności od stopnia zaburzenia fizjologicznej odporności i gotowości układu immunologicznego do zwalczenia wirusa.
Najbardziej narażone na ten typ nowotworu, są kobiety które m.in. mają zaburzoną odporność oraz nieprawidłową mikroflorę pochw. Nowotwór ten może pojawić się kiedy mamy do czynienia z nieleczoną nadżerką i wynikającymi z tego powodu stanami zapalnymi. Palenie papierosów również osłabia odporność i u tych kobiet częściej stwierdza się zagrożenie RSM.
Profilaktyka raka szyjki macicy
Wskaźnik umieralności na RSM w Polsce jest wciąż zbyt wysoki, a dzieje się tak, dlatego, że niestety wciąż zbyt mało kobiet wie, że RSM można zapobiegać w prosty, skuteczny, nieinwazyjny, szybki i tani sposób – poprzez regularne wykonywanie badań cytologicznych.
- Jeśli ktoś robi raz do roku cytologię, odbiera ten wynik i ma potwierdzone, że wynik jest taki a nie inny, to nie ma szans zachorować na raka szyjki macicy, i to jest fajne. Natomiast, jeśli się nie robi cytologii to niestety takie ryzyko istnieje. Na raka szyjki macicy chorują głównie pacjentki, które nie wykonują cytologii regularnie. Mamy zatem prosty ‘lek’, prosty sposób – taka edukacja, że co roku np. w okolicach dnia urodzin wykonać badanie cytologiczne. I to wystarczy – mówi dr Tadeusz Oleszczuk, specjalista ginekolog – położnik, Centrum Medyczne POLMED – ekspert kampanii „Piękna, bo Zdrowa” 2018.
Przygotowanie się do badania cytologicznego
- Wymaz cytologiczny może być pobrany w każdym dniu cyklu poza dniami, kiedy kobieta ma miesiączkę. Nie trzeba się też specjalnie przygotowywać, poza jedną rzeczą – przed badaniem nie wolno współżyć ani stosować leków dopochwowych przez przynajmniej 24 godziny – mówi Nicole Sochacki- Wójcicka, lekarz ginekolog i ambasadorka kampanii „Piękna, bo Zdrowa” 2018.
