Kobiety

W kalendarzu wydarzeń kulturalnych w naszym kraju obecny rok ogłoszono Rokiem Marii Pawlikowskiej – Jasnorzewskiej, W 2025 roku przypada bowiem 80 rocznica śmierci tej znakomitej i wybitnej poetki i dramatopisarki, znanej jako „Polska Safona”, która zmarła Manchesterze w wieku 54 lat.

Maria Teresa Pawlikowska-Jasnorzewska urodziła się w 1891 roku w Krakowie, w rodzinie o artystycznych talentach. Dziadek jej, Juliusz i ojciec Wojciech – Kossakowie byli sławnymi malarzami, zwłaszcza znanymi dzięki obrazom koni i scen batalistycznych z udziałem kawalerii. Malarzem był jej również starszy brat -Jerzy, natomiast młodsza siostra Magdalena, znana pod pseudonimem literackim Samozwaniec, cieszyła się uznaniem i popularnością jako pisarka satyryczna.

Przyszła poeta dorastała w neogotyckim dworku, otoczonym zielenią, zwanym Kossakówką. Odebrała wykształcenie domowe, skoncentrowane na przedmiotach humanistycznych. Znała bardzo dobrze języki – niemiecki, francuski i angielski. W młodości zajmowała się, zarówno poezją jak i malarstwem. Przez krótki czas była wolną słuchaczką Akademii Sztuki Pięknych w Krakowie.

Jej spuścizna to 500 wierszy,  20 sztuk teatralnych i 10 słuchowiska radiowych. Wiersze jej nadał  są tłumaczone na języki obce, czyniąc z niej, obok Wisławy Szymborskiej, najchętniej przekladaną polską autorkę w historii. Jej wiersze  były wielokrotnie wykonywane  również jako jako piosenki – śpiewane m.in. przez Ewę Demarczyk, Annę German, Irenę Santor, Czesława Niemena, Marylę Rodowicz, Marka Grechutę, Annę Marię Jopek, Grzegorza Turnauą, Kayah, Natalię Kukulską, Juliettę Greco czy Sanah. Po dramaty pisarki sięgają kolejne pokolenia teatralnych reżyserów.

W Roku Jubileuszowym „Polskiej Safony” w wielu miastach odbywają się okolicznościowe  obchody i imprezy oraz ogłaszane są konkursy poetyckie. Między innymi Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie zaprasza miłośników liryki, pisząych wiersze do wzięcia udziału w ogólnopolskim konkursie poetyckim „O pióra Pegaza – Safo-Fiołkowska”. Celem konkursu jest podkreślenie znaczenia Marii Pawlikowskiej Jasnorzewskiej i jej twórczości w literaturze polskiej i światowej. Regulamin konkursu i karta zgłoszenia znajduje się na stronie internetowej