Grecja kojarzy nam się przede wszystkim z gorącymi wakacjami, a zatem z przepięknym krajobrazem oraz niesamowitymi zabytkami. Nie zapominajmy jednak, że wyjeżdżając na wczasy, koniecznie musimy zapoznać się również z regionalnymi potrawami. To niemal obowiązek z uwagi na to, że grecka kuchnia uznawana jest jedną z najlepszych i najzdrowszych na świecie.
Cechy kuchni greckiej
Jest lekka, aromatyczna i naprawdę pyszna – tak w zasadzie można by krótko podsumować grecką kuchnię. My oczywiście pójdziemy krok dalej. Wspomnijmy zatem o tym, że Grecy kochają cielęcinę i jagnięcinę, nieco rzadziej je się u nich wieprzowinę czy sam drób.
Szczególnego posmaku greckim potrawom daje nabiał, który niemal zawsze pochodzi od kozy albo owcy – jest zatem zupełnie inaczej niż u nas. Oczywiście nie należy zapominać o cudownych oliwkach oraz niezastąpionej w greckiej kuchni oliwie z oliwek. Grecy bardzo rzadko sięgają po olej, a oliwa w kuchni jest dla nich po prostu czymś najnaturalniejszym na świecie.
W tamtejszej kuchni bardzo ceni się warzywa, przede wszystkim cukinie, bakłażany, pomidory, cebulę oraz wszędobylski, aromatyczny czosnek. Z owoców prym wiodą egzotyczne dla nas figi i pigwy, popularne są oczywiście cytrusy, nierzadko sięga się też po migdały i orzechy.
Rytm życia Greka, czyli o greckim „slow life”
Nie można opowiedzieć o greckiej kuchni bez wyraźnego podkreślenia, że jest ona bardzo ważną częścią „slow life”, które prowadzą Grecy. Na czym polega celebracja wolnego, spokojnego życia?
Otóż poranki w Grecji są zazwyczaj dość pospieszne – często nie ma w nich miejsca na długie siedzenie nad śniadaniem. To czas, w którym załatwia się urzędowe sprawy, obowiązki domowe i pracę. Obiad jest już nieco bogatszy, dlatego nie ma się co dziwić Grekom, że po jego skonsumowaniu łapie ich głębokie znużenie. W przeciwieństwie jednak do reszty pracującego świata, Grecy nie walczą ze snem za pomocą kolejnej kawy. Po prostu wprowadzili siestę, czyli swobodny czas między 14 a 18, w którym odpoczywa się… i basta. Zamykane są sklepy, uciszane dzieci, nikt nie może iść ulicą i głośno rozmawiać przez telefon – to bardzo niemile widziane.
Siesta mija około godziny 18 – to wtedy właśnie kraj znowu budzi się do życia. Nadchodzi czas na biesiadowanie i celebrowanie wspólnych, rodzinnych chwil. Dlatego też kolacja jest tutaj najbardziej bogatym i najdłużej trwającym posiłkiem.
Ciekawostki
Kiedy pojedziesz już do Grecji, możesz poczuć się zaskoczona pewnymi kulinarnymi aspektami. Warto więc wiedzieć, że po pierwsze, w kraju tym niemal nie pije się herbaty. Oczywiście bez problemu można ją kupić, natomiast o wiele popularniejsza jest po prostu kawa.
Większość posiłków spożywa się na chłodno. Oczywiście wynika to z gorącego klimatu, niemniej dla wielu turystów odstąpienie od gorących dań jest po prostu zaskakujące.
Wiele potraw je się ze wspólnego naczynia, a co istotne – odsunięte się od tej zasady i sięgnięcie po własny talerz może zostać odebrane jako nietakt.
Nie zdziw się, jeśli zamówisz grecką sałatkę i nie znajdziesz w niej… sałaty. To nasz dodatek. W oryginalnej greckiej sałatce sałaty nigdy nie było.
Nie ma tutaj czegoś takiego jak „ryba po grecku”. Trudno sprecyzować, skąd wzięło się to danie (i jego nazwa) w polskiej kuchni, ale na pewno nie z Grecji.
Najpopularniejsze greckie danie – musisz ich spróbować!
Grecka kuchnia jest obłędna, ale aby się o tym przekonać, musisz po prostu jej spróbować. Oto najpopularniejsze dania – koniecznie zamów je w jakiejś uroczej, greckiej knajpce albo w wykwintnej restauracji.
Mousaka
Często nazywana jest najpyszniejszą potrawą w greckiej kuchni. Wydaje się być całkiem prosta – to przecież tylko plastry ziemniaków, bakłażana, beszamel w dużych ilościach i mięso wieprzowe, zapiekane w piekarniku. W istocie jednak przygotowanie jej wcale nie jest banalne i nie każdemu się udaje. Jeśli więc będziesz już w Grecji, to skorzystaj z umiejętności mieszkańców i sięgnij po oryginalny smak.
Revithia
O ile sama zupa jest obłędnie pyszna, o tyle zdecydowanie nie polecamy jej spożywania w gorącym okresie letnim. Revithia jest bowiem potrawą bardzo gęstą, sycącą i rozgrzewającą. Jej skład jest bardzo prosty – to tylko gotowana cieciorka oraz podsmażana cebula, ale dodatek oliwek z oliwy oraz soku z cytryny zmienia prostą zupę w niebanalny przysmak.
Tiropitakia
To przepyszne pierożki we kształcie trójkątów, zrobione z ciasta filo i wypełnione wyjątkowym, charakterystycznym w smaku serem feta. Do nadzienia czasami dodaje się też szpinak, co nadaje tiropitakii nieco innego smaku. Bardzo popularna przekąska, idealna, by chwycić ją w rękę i… zwiedzać dalej.
Bakaliaros skordalia
Bakaliaros skordalia to kawałki morszczuka, smażonego w panierce zwanej przez Greków kourkouti, podawana zawsze z purée ziemniaczanym z dodatkiem czosnku. Obłędne w smaku danie, które jest idealne na leniwy, grecki obiad. Mniam!
Kokoretsi
Tej potrawy mogą nie tknąć nie tylko wegetarianie, ale też osoby preferujące konkretne elementy mięsa. Warto jednak przełamać swoje przyzwyczajenia i chociaż spróbować, bo kokoretsi naprawdę uwodzi smakiem. To pyszna mieszanka cielęcej śledziony, wątroby i serca, a wszystko to owinięte jest we… flaku. Kokoretsi powoli pieczone jest nad paleniskiem lub grillem, co nadaje mu wyjątkowego aromatu. Podawane jest zazwyczaj z dodatkiem tzatziki – dla tego połączenia warto przełamać swoją niechęć do podrobów.
Horta
Jeśli któreś z greckich przysmaków wyjątkowo cię zaskoczy, to będzie to zapewne właśnie horta. To nic innego, jak długo gotowany… mlecz, skraplany przed podaniem sosem z cytryny oraz oliwą z oliwek. Zazwyczaj spełnia rolę surówki do obiadu i w niektórych regionach kraju jest naprawdę uwielbiany.
Dolmades
Jest coś, co łączy kuchnię grecką z kuchnią gruzińską – w obu tych krajach, choć pod innymi nazwami, przyrządza się coś na kształt naszych polskich gołąbków i w obu korzysta się nie z liści kapusty, a z liści winogron. W Grecji taką potrawę otrzymamy właśnie, jeśli zażyczymy sobie „dolmades”.
Kolokithokeftedes
Za tą trudną do wymówienia nazwą kryje się prawdziwy rarytas – smażone placuszki z cukinii. Chociaż poszczególne rodzaje kolokithokeftedes mogą się od siebie różnić, wszystkie łączy dodatek w postaci pysznej fety. Kruche, rozpływające się w ustach, często z pysznymi warzywami – musisz tego spróbować.
Pastitsio
Znowu mamy zapiekankę układaną warstwowo, jednak w tej wersji nie ma już ziemniaków i bakłażana, jest za to makaron w kształcie rurek. Bardzo smaczna, często serwowana na zimno i niezwykle sycąca.
Gemista
Znana nam dobrze papryka faszerowana to w Grecji po prostu gemista. Podawana jest z ryżem albo z ryżem oraz, mięsem mielonym i zawsze z warzywami – cukinią czy pomidorami. Pyszne zwłaszcza, gdy skropi się je oliwą z oliwek.
Najlepsze greckie przepisy
Niestety, Grecja jest obecnie bardzo obleganym wakacyjnym kierunkiem, co przełożyło się na ceny wycieczek. Nie każdy ma na nie środki, a nierzadko i brakuje nam czasu na wypoczywanie. Nie oznacza to jednak wcale, że nie zaznasz smaku greckiej kuchni – wystarczy po prostu mieć pod ręką dobry, sprawdzony przepis i ruszyć do działania. To pierwsze z przyjemnością ci damy.
Kleftiko
To jagnięcina pieczona w pergaminie, jedno z bardziej popularnych dań w Grecji.
Składniki:
- 850 g udźca albo łopatki jagnięcej
- 5 ziemniaków
- 3 cebule
- 3 marchwie
- fasolka szparagowa – około szklanki
- 2 pomidory
- 3 grube plastry fety
- 5 ząbków czosnku
- 150 ml białego, wytrwanego wina
- sok z 1 cytryny
- 55 ml oliwy z oliwek
- pieprz
- sól
- oregano
- rozmaryn
Przygotowanie:
Pokrój mięso w grubą kostkę i wymieszaj z przyprawami. Dodaj wino, sok z cytryny, połowę oliwy oraz połowę czosnku. Wymieszaj wszystko w misce i odłóż na chwilę. Oddzielnie wymieszaj fasolkę szparagową, marchew, ziemniaki, cebulę, resztę oliwy i czosnku oraz przyprawy. Potnij pergamin na osiem kwadratów (dużych, po około 35 centymetrów), a następnie nałóż na siebie po dwa z nich (tak, aby razem utworzyły kształt gwiazdy). Na pergaminach podziel mięso i warzywa – po równo, połóż też pokruszoną wcześniej fetę i kawałek pomidora. Zwiąż w małe paczuszki i zapiekaj w piekarniku rozgrzanym do 180 stopni przez około godzinę i 20 minut.
Tiropitakia
Składniki:
- 550 g ciasta francuskiego (chyba że posiadasz ciasto filo)
- 3 jajka
- 0,5 kostki masła
- 1 opakowanie sera feta
- 125 g sera koziego
- 3 ząbki czosnku
- tymianek
- pieprz
- sól
Przygotowanie:
Rozgnieć ser, dodaj do niego pieprz i sól, znowu zagnieć całość i wymieszaj. Przeciśnij czosnek przez praskę, a następnie wbij jajka do miski. Ubijaj je powoli mikserem, powolutku dodając ser, tymianek oraz czosnek. W garnku roztop masło, a ciasto rozwałkuj (jeśli jest taka potrzeba), następnie pokrój je w kwadraty o bokach ok. 7 cm. Każdy kwadrat smaruj roztopionym masłem i układaj farsz. Następnie posklejaj kwadraty w trójkąciki i piecz w piekarniku nagrzanym do 180 stopni, przez około 35 minut.
Uwaga! W Grecji nie smaruje się tiropitakii białkiem jaja kurzego (jak często robi się to w naszym kraju z ciastem francuskim), ale odrobiną roztopionego masła.
Fakes
Przepyszna, mocno rozgrzewająca zupa z soczewicy, idealna na chłodne, polskie dni. Jest bardzo prosta w przyrządzeniu i przyjemnie aromatyczna.
Składniki:
- 260 g soczewicy – brązowej albo zielonej
- 3 małe marchewki
- 1 cebula
- 3 ząbki czosnku
- 5 liści laurowych
- 1 puszka pomidorów z puszki
- 3 łyżki koncentratu pomidorowego
- około 1,7 litra bulionu warzywnego
- oliwa do smażenia
- czerwony ocet winny
- oregano
- sól
- pieprz
Przygotowanie:
Marchewkę pokrój w drobną kostkę, posiekaj czosnek oraz cebulę. W garnku rozgrzej oliwę z oliwek, wrzuć do niej marchew i cebulę, liście laurowe oraz soczewicę. Wszystko przez chwilę smaż na małym ogniu, często mieszając. W kolejnym etapie dolej bulion warzywny, wrzuć także pomidory. Gotuj na małym ogniu aż do momentu, w którym wszystkie warzywa staną się miękkie. Dopraw ziołami do smaku, dodaj trochę octu winnego, solu i pieprzu.
Warto pamiętać, że soczewica może „spijać” bulion warzywny. Jeśli lubisz potrawy na gęsto, nic przejmuj się tym. Jeśli jednak wolisz zupy, dodaj odpowiednią dla siebie ilość bulionu. Danie jest najlepsze, gdy podawane jest na ciepło.
Greckie przysmaki – na stałe w twojej kuchni
Kuchnia śródziemnomorska od dawna uważana jest za jedną z pyszniejszych na świecie, a eksperci podkreślają, że jest bardzo zdrowa. Dlatego nie sięgaj po przepisy z Grecji tylko okazjonalnie – na stałe wprowadź tamtejsze przysmaki do swojej kuchni, co ucieszy nie tylko podniebienia domowników, ale i pozytywnie wpłynie na zdrowie.
