Kuchnia i Dieta

Kaszubi uchodzą za najbardziej pracowitych ludzi w Polsce – przez setki lat wkładali całe serce w utrzymanie rodzin, pracując od świtu do nocy. Ta pracowitość miała swoje odbicie w posiłkach – musiały być szybkie w przyrządzeniu i bardzo energetyczne.

Oczywiście na terenach kaszubskich zawsze korzystało się z tego, co dawała natura. Podstawowym mięsem jadanym w regionie zawsze były ryby, które urozmaicono różnymi sposobami przygotowania. Możemy zatem posmakować ryb w galaretach, w zalewach, gotowanych czy wędzonych. Wieprzowinę i wołowinę jadało się znacznie rzadziej, zazwyczaj tylko w święta i inne, wyjątkowe okazje. Niemniej niemal w każdym gospodarstwie chowano zwierzęta i drób.

Cennym elementem kaszubskiej kuchni zawsze były owoce lasu – grzyby, jagody czy maliny, ale też warzywa – ziemniaki, marchew i brukiew.

Najciekawsze dania kaszubskiej kuchni

Jednym z dań, które w zasadzie znajdziemy tylko na Kaszubach, jest tzw. ferkase, częściej określane po prostu jako mięso z białym sosem. Zarówno lata temu, jak i teraz, ferkase było daniem podawanym przede wszystkim na specjalne okazje – chrzciny, wesela czy bardziej uroczyste urodziny. Przygotowuje się je dość prosto – kurę należy ugotować z włoszczyzną jak na rosół, aż do momentu, w którym mięso będzie mięciutkie. Aby przyrządzić sos, należy rozpuścić trochę masła, dodać do niego mąkę, wymieszać i rozrzedzić schłodzonym wcześniej rosołem. Później do sosu dodaje się rodzynki (zawsze uprzednio namoczone dla miękkości), odrobinę soku z cytryny, sól, cukier i śmietanę. Biały sos podawany jest z ugotowanym mięsem i ryżem, niemal zawsze w pysznym zestawieniu z groszkiem i marchewką. Warto jednak wspomnieć, że w zależności od preferencji gotującego, biały sos w różnych domach może mieć całkiem inny posmak.

Innym wyjątkowym daniem, charakterystycznym dla kaszubskiej kuchni, jest zylc, czyli galaretka z mięsa lub ryb, zawsze przygotowywana i podawana z dodatkiem octu. Obecnie coraz częściej mięso wieprzowe zastępuje się drobiem, to jednak nieco „nowoczesne” podejście do sprawy.

Jednym ze sztandarowych, kaszubskich dań jest wszechobecny śledź po kaszubsku. Jego popularność nie zmieniła się przez dziesiątki  lat i wciąż podawany jest zarówno w formie przystawki, jak i jako osobna potrawa np. do kolacji.

Mamy i kaczkę po pomorsku. Jak wspomnieliśmy, drób nigdy nie był mięsem, po które Kaszubi sięgaliby szczególnie często – ceniono przede wszystkim znacznie tańsze składniki. Niemniej kiedy przygotowano już takie mięso, wkładano do tego mnóstwo serca i uwagi, dlatego właśnie kaczka po pomorsku jest daniem niemal kultowym. Kaczkę zazwyczaj nadziewa się farszem z podrobów i zmielonej wieprzowiny, a potem podaje się ją w którymś z trzech popularnych sosów.

Wielkim przysmakiem na Pomorzu jest też oczywiście tradycyjny smalec ze swojskim chlebem i ogórkiem kiszonym oraz galaretka ze śledzi. Niezwykle popularna była przez wiele lat dziadówka, czyli przepyszna zupa z maślanki, delikatnie okraszona aromatycznym boczkiem. Nie można zapomnieć również o zupie z brukwi, sznurowanym pomuchelu, czyli po prostu o przepysznie przyrządzonym dorszu, a w końcu i o mięciutkich, słodziutkich ruchankach.

Jak przyrządzić kaszubskie dania? Sprawdzone przepisy

Podczas lektury o kaszubskich przysmakach ślinka napłynęła ci do ust, ale nic nie wskazuje na to, abyś miała wybrać się w najbliższym czasie w północne tereny? Nic nie szkodzi. Mamy dla ciebie kilka fantastycznych przepisów (przekazywanych z pokolenia na pokolenie), dzięki którym przygotujesz kaszubskie smaki nawet w mieszkaniu na południu Polski. Co szczególnie ważne – nie będziesz miała żadnego problemu z przygotowaniem potraw z uwagi na ich prostotę, nie zajmą ci też wiele czasu. Bo taka jest właśnie kaszubska kuchnia – prosta, szybka i naprawdę pyszna.

Śledź po kaszubsku

Składniki:

  • 600g płatów śledziowych
  • 3 łyżki octu
  • 2,5 cebuli
  • 10 łyżek oleju roślinnego wysokiej jakości
  • 4 duże, suszone śliwki
  • 3 małe kiszone ogórki
  • 210 g koncentratu pomidorowego
  • 3 łyżki ketchupu (najlepiej pikantnego)
  • 2 ziela angielskie
  • 2 liście laurowe
  • 1 łyżka majeranku
  • pieprz

Przygotowanie:

Śledzie dokładnie wypłucz, zalej wodą i zostaw na 30-40 minut, zmieniając wodę co najmniej 2 razy. Po tym czasie pokrój filety na około 2-centymetrowe kawałki. Następnie zalej je octem i zostaw na kolejne 40 minut. W międzyczasie pokrój cebule na piórka i zeszklij na oleju. Dodaj wszystkie przyprawy i wciąż podsmażaj (około 3 minut), cały czas mieszając. Dodaj posiekane śliwki, pokrojony w kostkę ogórek, ketchup i koncentrat, a potem wszystko wymieszaj z 1 łyżką oleju. Na koniec przygotuj szklane, przezroczyste naczynie, w którym wykładaj na zmianę ostudzoną masę cebulową i śledzie. Podawaj potrawę po solidnym schłodzeniu.

Zupa z żółtej brukwi

Składniki:

  • 5 gęsich skrzydeł
  • 3 małe brukwie
  • 5 ziemniaków
  • świeża pietruszka – pęczek
  • 3 małe marchewki
  • zielona część pora
  • cząber – szczypta
  • 3 liście laurowe
  • 3 ziela angielskie
  • 2 ziarenka pieprzu
  • sól
  • pieprz
  • 2-3 łyżeczki majeranku

Przygotowanie:

Do garnka z wrzącą wodą wrzuć obraną marchew i por. Obierz i pokrój w kosteczkę brukiew, a potem wrzuć do wody z warzywami razem z umytym już mięsem. Dorzuć ziele angielskie, liście laurowe, cząber oraz pieprz. Gotuj tak długo, aż brukiew będzie miękka, pamiętaj o dokładnym zbieraniu i wyrzucaniu szumowin. Kiedy brukiew będzie już prawie miękka, wrzuć do zupy obrane i pokrojone w małą kostkę ziemniaki.. Gotuj jeszcze przez około 20 minut, raz na jakiś czas mieszając. Dopraw solą, pieprzem, dorzuć majeranek oraz poszatkowaną natkę pietruszki. Podawaj na ciepło, zawsze z porcją mięsa.

Dziadówka

Składniki:

  • 1,2 litra maślanki
  • 1,5 kg ziemniaków
  • 2 łyżki mąki żytniej
  • 25 dag surowego boczku wędzonego o wysokiej jakości
  • 2 małe cebule
  • liść laurowy
  • 4 ziarenka ziela angielskiego
  • pieprz sól

Przygotowanie:

Ziemniaki obierz i pokrój w kostkę, następnie wrzuć je do osolonego wrzątku. Następnie dodaj ziele angielskie oraz liście laurowe i gotuj wszystko do miękkości ziemniaków. Wówczas powoli wlej maślankę, uprzednio wymieszaną z mąką. Zostaw zupę na małym ogniu, w tym czasie przygotuj boczek – pokrój go w kostkę, połącz z posiekaną cebulą i przysmaż razem na patelni. Kiedy boczek będzie już mięciutki, wrzuć go razem z wytopionym tłuszczem do zupy, posól, popieprz i gotuj jeszcze przez chwilę. Podawaj na ciepło.

Pyzy z mięsem

Składniki na ciasto:

  • 1,5 kg ziemniaków, najlepiej mączystych
  • 6 łyżek mąki ziemniaczanej
  • 2 jajka
  • sól

Składniki:

  • 350 g mięsa gotowanego
  • 2 duże cebule
  • tymianek
  • majeranek
  • sól
  • pieprz

ponadto:

  • masło do polania (opcjonalnie sos grzybowy)

Przygotowanie:

Przygotuj farsz. W tym celu poszatkuj cebulę i usmaż ją na patelni. Zmiel mięso w maszynce, razem z cebulą. Przełóż do miski i mocno dopraw, aby farsz miał wyrazisty smak. Jedną trzecią ziemniaków ugotuj w mundurkach, resztę zetrzyj na tarce (wyciśnij sok za pomocą bawełnianej szmatki). Ugotowane ziemniaki odłóż do ostudzenia, zdejmij z nich skórkę, przeciśnij przez praskę i połącz z ziemniakami startymi na tarce. Dodaj jaja i sól. Ugnieć ciasto, a potem utocz z niego kilka wałków i rozkrój na kilka części, które potem należy rozpłaszczyć. Na środku każdego placuszka kładź łyżeczkę farszu i formuj zamknięte, zgrabne kulki. Gotuj w osolonej wodzie przez około 7 minut, co jakiś czas mieszając. Podawaj ze skwarkami, masłem albo sosem grzybowym.

Bigos po kaszubsku

Składniki:

  • 1,2 kg kapusty kiszonej
  • 1,2 kg świeżej kapusty
  • 25 dag wędzonego boczku
  • 60 dag wędzonej kiełbasy
  • 2 cebule
  • kilka suszonych grzybów
  • 4-5 łyżek koncentratu pomidorowego
  • 2 szklanki kompotu z wiśni
  • 2 liście laurowe
  • 4 ziela angielskie
  • sól
  • pieprz

Przygotowanie:

Przygotuj dwa garnki. W pierwszym zagotuj poszatkowaną kiszoną kapustę oraz podsmażony boczek i cebulkę, dodaj też ziele angielskie i liście laurowe. W drugim garnku zagotuj świeżą kapustę oraz grzyby, pamiętając o dodaniu soli. Następnie wymieszaj oba rodzaje kapusty. Pokrój kiełbasę w plastry i razem z przecierem dodaj do potrawy. Gotuj przez godzinę, następnie odstaw w chłodne miejsce na całą noc. Następnego dnia dodaj kompot z wiśni, dopraw solą, cukrem  oraz pieprzem, wymieszaj dokładnie i gotuj przez godzinę na malutkim ogniu.

Uwaga! Warto pamiętać, że im częściej bigos jest odgrzewany, tym jest smaczniejszy!

Golce z gotowaną kapustą kiszoną

Składniki na golce:

  • 1 kilogram ziemniaków
  • 2 łyżki mąki kartoflanej

Składniki na gotowaną kapustę:

  • kilogram kiszonej kapusty
  • 2 cebule
  • 25 dag słoniny
  • łyżeczka kminku
  • 3 łyżki mąki
  • 2 łyżki masła
  • sól
  • pieprz

Przygotowanie:

Ziemniaki obierz i zetrzyj na tarce o małych oczkach, następnie odsącz przez bawełnianą ścierkę. Płyn zlej – poza białą skrobią, która zbierze się na dnie (dodaj ją do masy ziemniaczanej). Posól. Z powstałej masy zrób małe kuleczki, gotuj je partiami w wodzie z dodatkiem mąki kartoflanej. Słoninę wytop, smaż na niej kapustę razem z masłem, mąką i cebulą – rób to tak długo, aż zupełnie zmięknie. Podawaj razem z gorącymi golcami.

Tort gdański

Składniki na ciasto:

  • 155 g cukru
  • 120 g mąki pszennej
  • 125 g mąki ziemniaczanej
  • 15 g proszku do pieczenia
  • 45 ml wody
  • 4 jajka

Składniki na krem:

  • 525 g migdałów
  • 155 g masła
  • 150 g gorzkiej czekolady
  • 65 g cukru
  • 2 duże jajka

Składniki do dekoracji:

  • 125 g mlecznej czekolady
  • 55 g masła
  • 50 ml śmietanki 30%

Przygotowanie:

Najpierw przygotuj ciasto – oddziel żółtka od białek, a potem (żółtka) ukręć z cukrem na gładką masę. Dodaj mąkę i proszek, całość miksuj około 3 minut, następnie ubij pianę z białek i dodaj ją do ciasta. Przelej całe ciasto do foremki i piecz w 180 stopniach przez około 35 minut.

Czas na krem. Zacznij od mielenia migdałów oraz rozpuszczenia i ostudzenia masła, potem utrzyj żółtka z cukrem. Zetrzyj czekoladę na tarce, dodaj ją do masy, wrzuć też migdały  i rozpuszczone masło, wszystko przemieszaj.

Upieczone i ostudzone ciasto przekrój na trzy części – najwygodniej zrobić to nitką. Podziel krem na trzy części i nakładaj na siebie warstwy ciasta, przekładając je kremem. Zrób dekorację, trąc czekoladę, rozpuszczając masło i łącząc składniki z podgrzaną śmietanką. Podawaj wystudzony tort, najlepiej z odrobiną ubitej śmietany.