Mazowsze jest centrum naszego kraju pod dwoma względami – po pierwsze, co oczywiste, znajduje się tutaj stolica państwa. Po drugie, Mazowsze jest centrum kulinarnym – to właśnie w tym regionie łączą się wszystkie smaki Polski. Których z nich warto spróbować? I jak odtworzyć smak Mazowsza we własnej kuchni?
Cechy kuchni mazowieckiej
Żaden inny region naszego kraju nie jest tak kulinarnie zróżnicowany, jak właśnie Mazowsze. Należy przy tym podkreślić, że chodzi nie tylko o smaki z innych terenów, naturalnie „przebijające” do Mazowsza, ale też smakowe nuty z zagranicy. Choć kuchnię mazowiecką nazywa się staropolską, nie można zaprzeczyć, że znajdziemy w niej zarówno potrawy z akcentami francuskimi, rosyjskimi czy niemieckimi.
Odchodząc jednak od pochodzenia pyszności z Mazowsza, należy zaznaczyć, że kuchnia z tego regionu jest bardzo bogata, raczej ciężkostrawna, bywa tłusta, ale z pewnością nie brakuje jej wyrazistości. Jeśli więc ktoś szuka sycących, regionalnych i intensywnych w smaku dań, to na Mazowszu z całą pewnością je znajdzie.
Mazowieckie dania – które są najbardziej popularne?
W mazurskich posiłkach nie przebija jeden, główny kierunek – smaki są bardzo różnorodne i każdy znajdzie tutaj coś dla siebie. Miłośnicy zup z pewnością zachwycą się krupnikiem z kaszy jaglanej czy staropolskim rosołem, bardzo wyrazistym w smaku. Jeśli cenisz sobie smak i bogactwo odżywcze ryb, to na pewno już na samą myśl o szczupaku na maśle czy oryginalnych rakach po warszawsku poczujesz ślinkę w ustach.
Mazowszanie kochają wszelkiego rodzaju drób i soczyste mięsa. Aromatyczny, staropolski bigos wciąż regularnie przygotowywany jest przez warszawskie panie domu, na uznanie zasługuje również słynny rejbak z Ostrołęki. Nie zawiodą się również ci, którzy gustują w bażantach, kaczkach, dzikach, czy kuropatwach.
Jest i coś dla „słodkich Leonków”. Przepyszne, mazowieckie chruściki złamały już niejedną dietę, podobnie jak mięciutkie rogaliki z dżemem. Nikt nie zdoła się oprzeć także i mazowieckiej szarlotce – wszelkie próby skazane są na porażkę, więc nie ma sensu próbować. Przepisy z Mazowsza – wypróbuj te dania w swojej kuchni!
Nawet jeżeli mieszkasz setki kilometrów od Warszawy i w dodatku nie planujesz wyprawy w stronę stolicy, to i tak bez najmniejszego kłopotu możesz poczuć smak mazowieckich dań – wszystko dzięki naszym wielokrotnie sprawdzonym przepisom.
Rosół staropolski
Składniki:
- 0,5kg wołowiny (najlepszy będzie antrykot, ale można zastąpić go innym kawałkiem)
- 15dag wątróbki wołowej
- połówka dużej kury
- 1,5 marchewki
- 1,5 pietruszki
- 1 duża cebula
- seler
- 3 goździki
- 2 ziela angielskie
- tymianek – mała gałązka
- mała garść suszonych grzybów, najlepiej borowików
- pieprz i sól do smaku
Przygotowanie:
Przygotuj grzyby – dokładnie je umyj, a potem pomocz przez godzinę. Umyj mięso wołowe i włóż je do garnka, zalej wodą (aby zakryć mięso) i zagotuj. Kiedy woda zacznie wrzeć, zmniejsz ogień i pozwól, aby zupa sobie delikatnie „pykała” przez około 30 minut. W tym czasie umyj, obierz i pokrój warzywa, następnie (po 30 minutach gotowania się mięsa), dodaj je do zupy. Wrzuć także mięso z kury, grzyby i natkę pietruszki. Niech wszystko gotuje się ok. 50 minut, po tym czasie przecedź całość. Wątróbkę umyj i pokrój w drobną kostkę, wrzuć do garnka i zalej odcedzonym rosołem. Zagotuj, w tym czasie pokrój w paseczki mięso z kury i dodaj je do wątróbki, wrzuć także grzyby. Podawaj z kluskami albo dobrej jakości makaronem.
Uwaga! W tym przypadku warto pokusić się o domowy makaron. Nie jest trudny w przygotowaniu, a będzie stanowił idealny dodatek do tak szlachetnej zupy.
Chłodnik mazowiecki
Składniki:
- pęczek botwinki
- 20 dag pieczonej cielęciny
- 1,5 łyżki octu
- 1 litr jogurtu naturalnego
- 1,5 szklanki soku z kiszonych ogórków
- 2 ogórki kiszone
- sól
- pieprz
- koper
- szczypiorek
- 3 jajka
Przygotowanie:
Umyj botwinkę i pokrój na drobne cząsteczki. Zalej wrzątkiem z octem, odcedź na sitku, a potem połącz z sokiem z ogórków oraz jogurtem. Posiekaj koperek i szczypiorek, dodaj do potrawy, pokrój i dodaj również kiszony ogórek. Wymieszaj dokładnie, przykryj folią aluminiową i całość wstaw do lodówki na co najmniej trzy godziny. W miedzyczasie możesz ugotować jajka. Gotowy, schłodzony chłodnik dopraw solą i pieprzem, podawaj z jajkiem przekrojonym na pół.
Uwaga! Jeśli sam chłodnik to dla ciebie za mało, możesz podawać go z ziemniakami upieczonymi z jajkami (wymieszanymi jak do jajecznicy) oraz wcześniej podsmażonym boczkiem.
Rejbak z ostrołęki
Składniki:
- 3 kilogramy ziemniaków
- 0,7kg wieprzowiny (gotowanej)
- 0,7kg dobrej wędzonki
- 35dag kiełbasy zwyczajnej
- 1 cebula
- 4 jajka
- 15 dag mąki
- 1,5 łyżki mąki ziemniaczanej
- sól
- pieprz
- smalec
- bułka tarta
Przygotowanie:
Utrzyj ziemniaki na tarce z dużymi oczkami (najlepiej zrobić to za pomocą urządzenia trącego). Do ziemniaków dodaj jajka oraz mąkę. Mięso wieprzowe, kiełbasę oraz wędzonkę pokrój i wszystko razem podsmaż na patelni, następnie dodaj do ziemniaków. Przypraw solą i pieprzem, wymieszaj. Następnie wysmaruj brytfankę smalcem, posyp ją bułką tartą i wlej do niej ziemniaki. Zapiekaj około 45 minut w 180 stopniach. Podawaj ze schłodzoną, swojską maślanką.
Uwaga! Niektórzy zalecają, aby do potrawy dodawać także słoninę. Jeśli jednak wolisz bardziej dietetyczną wersję dania, to śmiało możesz z niej zrezygnować.
Szczupak na maśle
Składniki:
- duży szczupak (koniecznie świeży)
- nać pietruszki
- 2 małe marchewki
- por
- cebula
- seler
- masło
- odrobina mleka
- sól
- pieprz
- 15 dag mąki
- ocet winny
Przygotowanie:
Usuń łuski z ryby i dokładnie ją wypatrosz. Umyj mięso, pokrój na małe kawałki i solidnie posól. Do garnka włóż pokrojoną na kawałki włoszczyznę, a nich połóż kawałki ryby. Zalej wodą i zacznij gotować, skrupulatnie zbierając szumowiny. Co jakiś czas dolewaj parę kropli octu winnego. Gotuj szczupaka do miękkości, nie zmniejszając ognia. W oddzielnym garnuszku wymieszaj masło z pieprzem, pokrojoną nacią pietruszki i mąkę wymieszaną z mlekiem. Rozcieńcz trochę wodą z gotującej się ryby. Połącz wodę z ryby z sosem, zagotuj. Powstałym sosem polewaj ugotowane mięso.
Uwaga! Regularnie sprawdzaj, czy ryba jest miękka. Jeśli przeoczysz odpowiedni moment, rozgotujesz ją, przez co stanie się bardzo nieapetyczna.
Raki po warszawsku
Składniki:
- 20 świeżych raków
- 1 pęczek natki pietruszki
- koper (pęczek)
- 1 por
- 1 duża cebula
- 3 marchwie
- 30 dag masła
- ½ szklanki winnego octu
- sól i pieprz do smaku
Przygotowanie:
Posiekaj pietruszkę i pokrój warzywa w małe plasterki. Weź duży garnek, na jego dnie połóż warzywa, a potem raki. Posyp przyprawami. Jeśli raków jest dużo, możesz ułożyć kilka warstw według zasady – warzywa, raki, warzywa, raki.
Zalej wodą, zacznij dusić potrawę pod przykryciem. Kiedy raki zrobią się czerwone, dolej ocet winny i dalej gotuj. Gdy mięso będzie już miękkie, wyjmij raki i od razu podaj z warzywami i powstałym z całości sosem.
Uwaga! Kupuj raki ze sprawdzonych źródeł. To rzadko kupowany przysmak, dlatego możesz się zdarzyć, że otrzymasz nieświeże mięso.
Kaczka po staropolsku
Składniki podstawowe:
- 1 duża kaczka
- 20 dag wędzonego boczku dobrej jakości
- 10 dag masła
- 20 dag suszonych śliwek
- 15 dag kiełbasy jałowcowej
- 5 dag cebuli
- 3 ząbki czosnku
- 10 dag piernika
- majeranek
- bazylia
- tymianek
- sól
- pieprz
Składniki do zalewy:
- 120 ml octu
- 410 ml wody
- 5 dag marchwi
- 5 dag pietruszki
- 5 dag selera
- 15 dag cebuli
- 3 ziarenka ziela angielskiego
- liść laurowy
Przygotowanie:
Dokładnie umyj kaczkę i – jeśli jest taka potrzeba, zabierz się za jej wypatroszenie. Przygotuj zalewę – umyj i pokrój jarzyny, ugotuj w wodzie, dodaj ocet oraz wszystkie przyprawy. Kaczkę zalej gotową zalewą, przykryj garnek pokrywką i uwaga – wstaw do lodówki na 24 godziny.
Po tym czasie wyjmij kaczkę z zalewy i porządnie natrzyj solą i czosnkiem oraz pozostałymi przyprawami. Odstaw na około 3 godziny. Umyj śliwki i zamocz je w wodzie. Kiedy zmiękną, usuń pestki i pokrój na drobno. Kaczkę obłóż plastrami boczku, zepnij całość wykałaczkami i włóż do brytfanki, a potem do piekarnika. Zacznij piec w temperaturze około 170 stopni Celsjusza, w trakcie pieczenia regularnie podlewaj ją tłuszczem.
Kiedy kaczka będzie się piekła, pokrój pozostały boczek w kostkę i podsmaż, a następnie wymieszaj ze śliwkami. Zdejmij plastry boczku z prawie miękkiej kaczki, pokrój w kostkę i dodaj do śliwek. Dopiecz do miękkości.
Gotową, miękką kaczkę wyjmij z brytfanny i podziel na kawałki. Do sosu dodaj starty na tarce piernik, dodaj przyprawy i sól – do smaku. Porcje kaczki wrzuć do powstałego sosu. Danie podawaj z domowymi kluskami albo pyzami, jako dodatek możesz podać zasmażane buraczki.
Uwaga! Niektórzy zalecają przetrzymywanie kaczki w zalewie aż przez dwa dni. Jeśli chcesz podążać za tradycją w 100%, to możesz zastosować się do tej wskazówki.
Gruszki w czerwonym winie
Składniki:
- 6 małych gruszek
- 2 szklanki wytrwanego, czerwonego wina
- 1,5 szklanki wody
- 4 ziarenka ziela angielskiego
- pół łyżeczki cynamonu
- strączek kardamonu
- 2 łyżki miodu
- 5 goździków
Przygotowanie:
Dokładnie i cienko obierz gruszki, ale pozostaw ogonki. Włóż do małego garnka, zalej wodą, dodaj wino, przyprawy i miód. Zacznij gotować – uważaj tylko, aby nie rozgotować owoców (powinny być miękkie, ale nie rozpadające się). Wyjmij gruszki, pogotuj jeszcze przez chwilę sos, który potem użyj do ich podlania.
Uwaga! Jeśli chcesz podkreślić smak gruszek i wina, podawaj deser z gałką lodów śmietankowych albo waniliowych.
Szarlotka mazowiecka
Składniki:
- 60 dag mąki „krupczatki”
- 1 kostka margaryny
- 2 jajka
- 1 i 1/3 szklanki cukru
- małe opakowanie proszku do pieczenia
- kilka kropli aromatu rumowego (można zastąpić alkoholem)
- 6 dużych jabłek antonówek
- skórka z jednej, dużej cytryny
- łyżka cukru waniliowego (do posypania)
- łyżka cukru pudru (do posypania)
- tłuszcz do posmarowania blaszki
- bułka tarta do posypania blaszki
Przygotowanie:
Wymieszaj mąkę z proszkiem do pieczenia, uprzednie przesypując przez sito. Posiekaj zimną margarynę, dodaj do mąki, znowu posiekaj. Dodaj jajka, cukier i alkohol, wyrób w rękach na jednolite, zwarte ciasto. Podziel ciasto na dwie porcje, jedną włóż do zamrażalnika. Drugą część wyłóż na blaszkę, posyp skórką z cytryny, następnie wstaw do nagrzanego do 200 stopni piekarnika i piecz 20 minut. Jabłka umyj dokładnie i zetrzyj na tarce z dużym oczkami razem ze skórką, a potem nałóż na lekko podpieczone ciasto (ma mieć lekko żółtawy kolor). Wyjmij schłodzoną część ciasta, zetrzyj na tarce (z dużymi oczkami) na jabłka. Wstaw do piekarnika (200 stopni), piecz około 25-30 minut. Kiedy ciasto ostygnie, posyp cukrem waniliowym wymieszanym z cukrem pudrem .
