10 października 2019 roku Szwedzka Akademia uroczyście poinformowała, że Olga Tokarczuk została laureatką Literackiej Nagrody Nobla. Nazwisko artystki już wcześniej było znane, ale dopiero teraz wszyscy zaczęli sięgać po jej książki. A ty – czy zdążyłaś już zapoznać się z pozycjami wartymi najsłynniejszej nagrody na świecie? Jeśli nie, to mamy dla ciebie krótkie streszczenie każdej pozycji, a dodatkowo – garść faktów o Oldze Tokarczuk.
Olga Tokarczuk – ciekawostki z życia artystki
Olga Tokarczuk przyszła na świat 29 stycznia 1962. Urodziła się w Sulejowie jako córka pary nauczycieli. Wychowywała się w Klenicy, później jednak przeniosła się do Kietrza, gdzie ukończyła liceum ogólnokształcące. Kolejnym etapem edukacji artystki było ukończenie studiów – precyzując, ukończyła Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jako pierwsze spod pióra noblistki wyszły nie książki, a opowiadania – publikowane były w piśmie „Na przełaj”, a sama artystka występowała pod pseudonimem „Natasza Borodin”.
Olga Tokarczuk – ciekawostki
- artystka ma siostrę,
- była dwukrotnie zamężna, jej obecnym mężem jest Grzegorz Zygadło,
- jest wegetarianką,
- jej osobistą asystentką jest ukraińska poeta Iryna Wikryczak,
- jak do tej pory 90 tłumaczy przetłumaczyło jej książki na 37 języków,
- jej książka „Prowadź swój pług przez kości umarłych” została zekranizowana pod tytułem „Pokot”,
- swego czasu pracowała z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie,
- przed laty była pokojówką w jednym z londyńskich hoteli.
Olga Tokarczuk – książki
Zastanawiasz się, po którą książkę Olgi Tokarczuk sięgnąć w pierwszej kolejności? Oto chronologiczny spis publikacji naszej noblistki wraz z krótkim opisem – na pewno ułatwi ci podjęcie wyboru!
Olga Tokarczuk – „Miasto w lustrach”
To debiutancki tomik wierszy poetki, stanowiący wkładkę do czasopisma „Okolice”. Dodatek został opublikowany w październikowym numerze 1989 roku.
Olga Tokarczuk – „Podróż ludzi Księgi”
To debiutancka powieść noblistki – zostaniemy w niej wprowadzone w wyjątkowy świat. We Francji w roku 1685 Król Słońce ustanawia, że odtąd jedynym zgodnym z prawem wyznaniem będzie katolicyzm. W tym dziwnym świecie pojawia się porzucona Weronika, Markiz, bogacz de Berle oraz niemy woźnica – wszyscy postanawiają opuścić Paryż. Wyjątkowa podróż odmieni ich życie, choć wcale się tego nie spodziewają. Książka została ponownie wydana tuż po tym, jak Olga Tokarczuk otrzymała Nagrodę Nobla.
Olga Tokarczuk – „E.E.”
Powieść, która po raz pierwszy została opublikowana 25 lat temu. To historia o 15-letniej dziewczynie – Ernie, która na pierwszy rzut oka nie wyróżnia się niczym na tle rówieśniczek. Wystarczy jednak wgłębić się w kolejne strony, aby przekonać się, że córka fabrykanta jest medium – ma zdolności parapsychiczne, które ostatecznie traci. To piękna historia o tym, co wszyscy doskonale znamy – o niespełnionych marzeniach i wielkich pragnieniach.
Olga Tokarczuk – „Prawiek i inne czasy”
„Prawiek i inne czasy” Olgi Tokarczuk to obecnie jedna z bardziej popularnych pozycji na rynku. Historia o małej wsi – Prawieku, w której w latach XX żyje kilka rodzin. Uniwersalna książka o tym, co jest w życiu ważne, co przemija, o ludzkiej walce o godność i szczęście. Jedna z najbardziej docenianych pozycji Olgi Tokarczuk, po raz pierwszy wydana w 1996 roku.
Olga Tokarczuk – „Szafa”
„Szafa” to zbiór trzech opowiadań, wydanych w 1998. Książka nosząca w sobie pewien niepokój, będąca dowodem na to, że czasem to, co dziwne i „niemoralne”, okazuje się bardziej ludzkie niż sztampowe zachowania. To zderzenie dwóch światów i próby okiełznania dziwnej rzeczywistości. Krytycy podkreślają, że to właśnie „Szafa” Olgi Tokarczuk jako pierwsza z jej pozycji odsłoniła jej wewnętrzny świat.
Olga Tokarczuk – „Dom dzienny, dom nocny”
Wyjątkowa powieść wydana w 1998 roku. Historia o kobiecie, która wprowadza się do domu u samych stóp Sudetów. Tam zaczyna stopniowo zapuszczać korzenie, poznając niezwykłe historie z życia mieszkańców małej miejscowości. Historia – jak wiele z tych, które podjęła się opowiedzieć Tokarczuk, jest uniwersalna i dotyczy wielu z nas. Być może znajdziesz w niej odpowiedź na odwieczne pytanie: „Jak żyć?”.
Olga Tokarczuk – „Opowieści wigilijne”
To wyjątkowa pozycja na naszej liście, stanowiąca efekt współpracy Olgi Tokarczuk z Jerzym Pilchem oraz Andrzejem Stasiukiem. Niezwykłe trzy historie złączone w jedną książkę i idealna okazja do porównania stylu autorki ze stylem innych pisarzy. Nie będziesz zawiedziona.
Olga Tokarczuk – „Lalka i perła”
Czy pozycje, które znane są nam wszystkim od lat, można poddać zupełnie nowej interpretacji? Czy można dać im nowe życie, oświetlając je zupełnie innym światłem? Olga Tokarczuk pokazuje, że tak. Jej „Lalka i perła” to esej na temat „Lalki” Bolesława Prusa. Wyjątkowo intymna pozycja, wydana już 19 lat temu.
Olga Tokarczuk – „Gra na wielu bębenkach”
„Otwórz oczy, już nie żyjesz”, „Najbrzydsza kobieta świata”, „Wróżenie z fasoli”, „Żurek”, „Próba generalna” czy w końcu tytułowa „Gra na wielu bębenkach” – te i inne opowiadania Olgi Tokarczuk znajdziesz w książce z 2001 roku. Pozycja zdecydowanie godna uwagi, zaskakująca nieszablonowością i różnorodną tematyką. Zbiór ten był nominowany do Nagrody Literackiej Nike.
Olga Tokarczuk – „Ostatnie historie”
Jeżeli lubisz historie wielopokoleniowe, to ta książka podbije twoje serce. To opowieść o babce, córce i wnuczce – kobietach, których historie się rozeszły, ale które w końcu muszą, niezależnie od siebie, stanąć w obliczu śmierci. Przepiękna opowieść o przemijaniu, nieuchronności śmierci oraz sposobach na oswojenie tego, co wydaje się nieoswajalne.
Olga Tokarczuk – „Anna In w grobowcach świata”
Wyjątkowa opowieść, będąca nowoczesną interpretacją mitu o sumeryjskiej bogini Inannie, która zeszła do krainy życia po śmierci. Niezwykła historia, która – do czego przyzwyczaja nas już Olga Tokarczuk, porusza tematy uniwersalne i w której przejawia się zafascynowanie tematem przemijania. Książka została wydana w 2006 roku.
Olga Tokarczuk – „Bieguni”
„Bieguni” Olgi Tokarczuk to książka wielokrotnie doceniona – w 2008 autorka otrzymała za nią Nagrodę Nike, a w 2018 – Międzynarodową Nagrodę Bookera. Książka traktuje o biegunach – prawosławnym odłamie starowierców, którzy walczyli ze złem poprzez ruch. To niezwykła podróż, do której zaprasza autorka – ty też możesz wziąć w niej udział i przekonać się, że nie wszystko jest takie, jak się wydaje, a to, co wydaje nam się nieosiągalne, często jest w zasięgu ręki.
Olga Tokarczuk – „Prowadź swój pług przez kości umarłych”
Choć tytuł może niepokoić, książka ta – opublikowana w 2009 roku, jest jak najbardziej godna uwagi. To opowieść o serii morderstw. Główną bohaterką jest nauczycielka, która ma swoje przekonanie na temat winnych wszystkich zabójstw. Czy rzeczywiście za te śmierci odpowiadają… mszczące się zwierzęta?
Olga Tokarczuk – „Moment niedźwiedzia”
„Moment niedźwiedzia” to eseje, które po raz pierwszy opublikowane zostały przed ośmioma laty. Treść może zaskakiwać – potrzeba dużej dawki wnikliwości oraz refleksji, aby zrozumieć głębokie przesłanie autorki. To książka o budowaniu własnej świadomości, nierzadko na przekór innym. Jeżeli nudzą cię typowe, banalne powieści, budowane na tych samych schematach i według tych samych punktów, jeśli pragniesz odłożyć na chwilę książkę i pomyśleć o alternatywnym świecie, móc porównać go ze swoim – to wszystko to znajdziesz w „Momencie niedźwiedzia”.
Olga Tokarczuk – „Księgi Jakubowe”
Książka, za sprawą której Olga Tokarczuk po raz drugi w swojej karierze odebrała Nagrodę Nike. Bohaterami tej niezwykłej, tworzonej przez wiele lat powieści są postacie historyczne, między innymi Jakub Lejbowicz Frank, Elżbieta Drużbacka czy Katarzyna Kossakowska. Akcja toczy się w XVIII wieku, ale – podobnie jak wiele innych pozycji autorki, niesie niezwykłe, uniwersalne przesłanie.
Olga Tokarczuk – „Zgubiona dusza”
Wydana w 2017 roku pozycja porusza tematy, które dotyczą każdego z nas. Są tu zagadnienia związane z przemijaniem. Retoryczne pytania o to, co najważniejsze w życiu, zmuszające do chwili zastanowienia się, czy rzeczywiście idziemy w życiu najlepszą drogą i czy czegoś przypadkiem podczas tej podróży nie gubimy. Może tym czymś jest cały sens życia? Po lekturze tej książki będziesz miała ochotę zamknąć mijający czas w dłoniach, skupić się na tym, co w życiu najważniejsze – i o to właśnie chodzi.
Olga Tokarczuk – „Opowiadania bizarne"
Gdyby przetłumaczyć francuskie „bizarre” na język polski, uzyskalibyśmy słówko oznaczające coś dziwnego, niespotykanego, wręcz kuriozalnego. I właśnie takie są te opowiadania, które opublikowane zostały zaledwie 2 lata temu. Historie snute przez Olgę Tokarczuk dzieją się w przeróżnych miejscach i w przeróżnych czasach. Spotkasz niezwykłych ludzi i chwilami – choć to nie do końca wypada, głośno się zaśmiejesz. Zdecydowanie warto.
Olga Tokarczuk – „Profesor Andrews w Warszawie. Wyspa”
Nikogo nie trzeba przekonywać, że Olga Tokarczuk uwielbia opowiadania – tym razem również mamy z nimi do czynienia. To dokładnie dwie historie o dwóch różnych osobach, których poukładany świat nagle zupełnie się zmienił. Po lekturze zadasz sobie wiele pytań – między innymi o to, czy świat, który znamy, rzeczywiście działa tak, jak powinien? Czy rzeczywiście jesteś tym, kim jesteś? A może wszyscy widzimy się w krzywym zwierciadle?
Olga Tokarczuk – warta uwagi nie tylko z racji otrzymania Nobla
Od kiedy Olga Tokarczuk otrzymała Nagrodę Nobla, zainteresowanie jej twórczością bardzo wzrosło. Spróbuj jednak podejść do jej książek bez doszukiwania się „tej wyjątkowości wartej największej nagrody na świecie”. Spróbuj dojrzeć w niej siebie – swoje życie, swoją codzienność, swoje wartości. Książki Tokarczuk zachęcają do refleksji, chwili zatrzymania się, oceny swojego życia „z boku” i dojrzenia w nim tego, co najcenniejsze. Poruszają zwykłe, a jednocześnie najważniejsze dla każdego z nas kwestie – i dlatego właśnie zasłużyły na Literacką Nagrodę Nobla.
