Zasady savoir-vivre przy wigilijnym stole mogą wydawać się zbędne – chodzi przecież o to, żeby każdy czuł się swobodnie. W istocie jednak prawidłowe zachowanie, zarówno gospodyni, jak i gości, umożliwia wszystkim poczucie wyjątkowości spotkania, a nawet uniknięcie konfliktów. Dowiedz się, jakich zasad przestrzegać w Boże Narodzenie – sprawi ci to wiele satysfakcji.
Co to jest savoir-vivre?
Zanim przejdziemy do świątecznego spotkania, uściślijmy, co to jest savoir vivre. A jest to oczywiście zbiór zasad, których należy przestrzegać, aby okazać naszych towarzyszom szacunek i pokazać, że są dla nas ważni. To generalnie zbiór grzecznościowych reguł. Dzięki nim atmosfera przy stole (i nie tylko) jest naprawdę wyjątkowa – swobodna, ale jednocześnie podniosła.
Savoir-vivre przy wigilijnym stole: nakrycie stołu
W wielu domach nie przestrzega się zasad savoir-vivre z obawy przed wprowadzeniem atmosfery sztuczności. Nie martw się – nie osiągniesz takiego efektu. Raczej po prostu dodasz elegancji całej kolacji, która przecież jest wyjątkowa w swoim rodzaju.
Savoir-vivre przy stole głosi, że należy rozsadzać gości według zasady: raz mężczyzna, raz kobieta. Jeżeli zapraszasz wyjątkowych gości – jak na przykład seniorkę rodu, to zawsze powinni oni siedzieć po prawej stronie gospodarzy. Oczywiście pary oraz małżeństwa należy posadzić obok siebie.
Uwaga! Aby ułatwić całą sprawę, warto postawić obok talerzy informacje, kto gdzie siedzi. Naturalnie nie musimy tego robić, jeżeli mamy zaledwie czterech gości. Przy większym gronie etykiety z imieniem świetnie się sprawdzą. Bardzo dobrym pomysłem jest, aby przygotowały je dzieci – będzie to ich cenny wkład w przygotowanie uroczystej kolacji.
Przygotowując wigilijną wieczerzę pamiętajmy, że zawsze źle na stole prezentują się opakowania ze sklepów. Soki przelewamy zatem do dzbanków (wyjątkiem są oczywiście napoje gazowane – można je jednak pominąć na rzecz domowego kompotu z suszu, szczególnie cenionego właśnie w Wigilię).
Choć obecnie rzadko stosuje się tę zasadę, kiedyś wigilijny savoir-vivre (a także każdy inny dotyczący większych uroczystości) nakazywał, aby pod obrus włożyć cienki koc. Dzięki temu unika się hałasu – naczynie nie brzęczą i nie stukają. Ponadto warto pamiętać o użyciu najładniejszej domowej zastawy oraz o tym, aby każdy miał w miarę łatwy dostęp do potraw – nie może być tak, że gość musi poprosić np. 3 osoby po kolei o podanie mięsa.
Savoir-vivre przy wigilijnym stole zakazuje podawania alkoholu. Oczywiście w wielu domach zasada ta nie jest przestrzegana. Jeżeli jednak już bardzo chcemy podać gościom coś z procentami, to niech jest to raczej wino do obiadu, a nie czysta wódka.
O czym jeszcze należy pamiętać, jeśli chodzi o wigilijny stół?
- pod obrusem powinno znaleźć się sianko – to wspaniała tradycja, nawiązująca do samego święta i narodzenia Pana Jezusa,
- jeżeli używamy dodatkowych sztućców – na przykład takich do ryby, to powinny być one położone według ustalonej kolejności,
- wigilijny stół powinien być udekorowany. To wyjątkowy dzień, nie szczędźmy więc ozdób takich jak gwiazda betlejemska, stroiki czy lampki. Należy takie pamiętać, że obrus powinien być z dobrych gatunkowo tkanin – lepiej zrezygnować z tanich, wodoodpornych na rzecz tych lepszej jakości.
- Nie można zapominać o dodatkowym miejscu dla gościa. W wielu domach nie wpuszcza się już obcych do domu, takie miejsce może natomiast stanowić symbol osoby bliskiej, która od nas odeszła.
Wigilijny savoir-vivre: jak się ubrać w Wigilię?
Oczywiście w Wigilię musimy wyjątkowo zadbać o własny ubiór. Absolutnie niedopuszczalne jest podejście w stylu: „Założę cokolwiek, bo i tak przyjdą sami swoi”. Wigilijna wieczerza wymaga bardzo eleganckiego wizerunku. Niezależnie od tego, czy jesteś gospodynią czy gościem, powinnaś mieć na sobie sukienkę albo stylizację składającą się z eleganckich spodni i bluzki. Naturalnie dopuszczalny jest również modny kombinezon.
To, czego nie można założyć, to jeansy, bluzki i sukienki z bardzo głębokim dekoltem oraz mini. Pamiętajmy, że to kolacja świąteczna – kuszenie wdziękami jest po prostu nie na miejscu. Więcej swobody panuje pod kątem makijażu. Śmiało możesz postawić na coś nowego, a nawet nieco odważnego.
Uwaga! Warto pamiętać, że wchodzenie do gospodarza w butach zimowych – zazwyczaj brudnych, jest nietaktem. Przygotuj sobie obuwie zamienne, np. szpilki. Wybierz jednak inne buty, jeżeli wiesz, że gospodarze mają bardzo drogą, drewnianą podłogę.
Wigilijny savoir-vivre: witanie gości/przychodzenie do domu gospodarza
Jeżeli jesteś gospodynią, to pamiętaj, że savoir-vivre w wigilijny wieczór:
- nakazuje przywitanie gości przez gospodarza – pani domu przebywa w tym czasie w salonie,
- zaleca odbierania płaszczy od gości oraz pomoc w jego zdjęciu kobietom,
- zakazuje proponowania gościom nakładania kapci – w Wigilię powinni oni mieć możliwość chodzenia w wybranym przez siebie obuwiu.
Jeżeli natomiast jesteś gościem, to nie zapominaj o tym, aby:
- pod żadnym pozorem się nie spóźniać – pamiętaj, że ktoś włożył dużo wysiłku, by przygotować gorące posiłki na czas,
- przywitać się zarówno z gospodarzem, jak i z panią domu.
Porządek Wigilii – o czym należy pamiętać?
Wigilia ma swój stały harmonogram – nie jest to jakieś zwykłe spotkanie, przy którym od razu możemy usiąść do stołu i zacząć jeść. Jakie są jej poszczególne punkty?
1. Modlitwa
Savoir-vivre przy wigilijnym stole nakazuje, aby najpierw wszyscy goście usiedli, po czym znowu wstali – już do modlitwy. Prowadzi ją gospodarz, który najpierw powinien odczytać odpowiedni fragment Pisma Świętego. Następnie nadchodzi czas na wybraną przez daną rodzinę modlitwę.
Uwaga! Bardzo pięknym zwyczajem jest ten, w którym dziecko odczytuje fragment Pisma Św. Jeżeli więc któreś z maluchów jest już w stanie podołać temu zadaniu, jak najbardziej warto go do tego zachęcić.
2. Dzielenie się opłatkiem
Po modlitwie nadchodzi czas na dzielenie się opłatkiem. To wyjątkowy moment, w którym życzymy bliskim zdrowia, szczęścia w życiu i generalnie – wszystkiego dobrego. Nieistotna jest kolejność składania życzeń, aczkolwiek senior czy seniorka rodu nigdy nie powinni czekać, aż ktoś się nimi „zainteresuje”.
Najważniejsze jest to – i o tym mówi wigilijny savoir-vivre, aby nie pominąć żadnej osoby, żadnego członka rodziny. Upewnij się kilka razy, czy podzieliłaś się opłatkiem z wszystkimi, także z najmłodszymi.
Uwaga! Jeżeli na kolacji obecne są dwie pokłócone osoby, to gospodarzom nie wypada nakłaniać czy zmuszać ich do pogodzenia się przy opłatku.
Ważna wskazówka!
Unikaj sztampowych życzeń – dobierz je tak, aby pokazać, że są przemyślane i kierowane do tej konkretnej osoby. Jednocześnie pilnuj, aby nie powiedzieć czegoś nieprzemyślanego. Nie życz dzieci, jeżeli wiesz, że kuzynka poroniła kilka tygodni wcześniej albo szczęścia w małżeństwie komuś, kto właśnie złożył pozew rozwodowy. Takie życzenia mogą bardzo zaboleć.
3. Zasiadanie przy stole
Po podzieleniu się opłatkiem nadchodzi moment na wspólne jedzenie. Oczywiście savoir-vivre przy stole jest bardzo ściśle określony. O czym musisz pamiętać, jeżeli jesteś gościem?
- Nie wypada ci odmówić posmakowania proponowanej potrawy – chyba że w grę wchodzą względu zdrowotne. Wtedy jednak uzasadnij odmowę.
- Nie nakładaj sobie zbyt dużych porcji. Pozostawianie jedzenia na talerzu jest niegrzeczne. Taki gest może być informacją dla pani domu, że coś ci nie smakowało. Małe porcje i dokładki będą za to odbierane jako komplement.
- Spróbuj posmakować każdego dania.
- Jeśli nakładasz sobie coś zimnego, to poczekaj, aż wszyscy zgromadzeni zaczną jeść. Gorące dania należy natomiast spożywać od razu po nałożeniu.
- Nie sięgaj nigdy do środka potrawy – zabieraj kawałek z brzegu.
- Nie poruszaj tematów związanych z polityką, kościołem (oczywiście poza wątkiem samego Bożego Narodzenia) czy ogólnie pojętych konfliktów rodzinnych. Przy stole wigilijnym nie należy także rzucać krytycznych uwag pod adresem nieobecnych – tego zresztą w ogóle zabraniają zasady savoir-vivre.
- Pamiętaj, by nie siorbać, nie grzebać w zębach i nie wypluwać ości na talerz – to bardzo niegrzeczne!
- Pod żadnym pozorem nie odkładaj brudnych sztućców na obrus. Jeżeli skończysz jeść, po prostu połóż je na talerzu blisko siebie, równolegle – to znak, że już skończyłaś.
Jeżeli natomiast jesteś gospodynią, to pamiętaj, aby:
- nie naciskać na gości, którzy odmawiają posmakowania jakiejś potrawy,
- nie dopytywać, czy coś smakowało,
- nie „upychać” w gości kolejnych dań.
Twoim zadaniem jest oczywiście pilnowanie, czy jest wystarczająca ilość dań na półmiskach, powinnaś też dbać o wymianę talerzyków. Rolą twojego partnera będzie natomiast kontrolowanie, czy goście mają w kieliszkach wino albo czy każdy ma czystą szklankę do napoju. Musi on też regularnie uzupełniać dzbanki.
Uwaga! Podczas wigilijnej kolacji czas poświęcamy bliskim. Wielkim nietaktem – niestety obecnie bardzo często popełnianym, jest korzystanie z telefonu komórkowego w trakcie kolacji albo umieszczanie komórki tuż obok talerza. Wyciszmy smartfon i okażmy bliskim należny im szacunek – niezależnie od tego, jaką rolę pełnimy w tym dniu. Jeżeli natomiast bardzo musimy porozmawiać (bo na przykład ktoś potrzebuje naszej pomocy albo mamy pracę „na zawołanie”), to wyjdźmy z pokoju na czas rozmowy.
Savoir-vivre zakazuje również włączania telewizora. To rodzinny czas.
Savoir-vivre przy wigilijnym stole: czas nas prezenty!
Zwieńczeniem wigilijnej kolacji jest oczywiście moment wręczania bliskim upominków. Podstawową zasadą jest oczywiście tak, aby pod żadnym pozorem nie okazywać swojego niezadowolenia z powodu podarunku, które nie spełnia naszych oczekiwań albo zwyczajnie nam się nie podoba.
Nie wypada również pakować prezentów w pudełka, które mogą sugerować coś zupełnie innego – na przykład rękawiczek w karton po telefonie komórkowym.
Z zasady zaleca się unikania prezentów bardzo sztampowych: skarpetek, krawatów, zestawów kosmetyków w pudełkach. Jeśli naprawdę nie wiemy, co kupić, a nie dysponujemy dużymi kwotami, to najlepiej będzie upiec ciasteczka i ładnie je zapakować albo po prostu przygotować domowe wino.
