Kuchnia i Dieta

Wybierasz się w okolice Warmii i Mazur? To świetna wiadomość z dwóch powodów. Po pierwsze – tamtejsze, przepełnione jeziorami okolice naprawdę skłaniają do odpoczynku. Po drugie, będziesz miała okazję skosztować przepysznych, tradycyjnych potraw z tego regionu. Dowiedz się, co warto zamówić w warmińskiej restauracji i poznaj najlepsze przepisy na mazurskie przysmaki.

Cechy kuchni Warmii i Mazur

Kuchnia mazurska jest bardzo różnorodna, a ukształtowana została przede wszystkim przez wpływy niemieckie, litewskie oraz oczywiście polskie. Mimo wachlarza smaków, ogólnie można ją podsumować jako stosunkową prostą, bazującą przede wszystkim na rybach, mięsach oraz nieskomplikowanych dodatkach, takich jak jajka, ziemniaki czy mąka.

Istnieje kilka wyjątkowych potraw, z których oryginalnym smakiem możemy zapoznać się tylko w rejonie. Które z nim warto zamówić w lokalnej restauracji?

Dzyndzałki

Ktoś, kto w warmińskiej knajpce zamówi sobie dzyndzałki, może poczuć zawód, gdy na jego talerzu pojawią się zwykłe… pierogi. Powszechność dania jest jednak tylko pozorna – w istocie dzyndzałki różnią od zwykłych pierożków swoim wyjątkowym, regionalnym farszem. Składa się on najczęściej z „hrećki”, czyli gryczanej kaszy, oraz ze skrzeczek – skwarek z boczku. Warto nadmienić, że farsz dzyndzałków bywa zmieniany (np. na rybny) w zależności od dat i okoliczności.

Zupa karmuszka

Kiedy znajdziesz się już w warmińskiej restauracji, jak przystawkę koniecznie zamów małą porcję zupy o nazwie karmuszka. To danie na bazie tradycyjnego wywaru, z kapustą, fasolą oraz mięsem, zabielane śmietaną.

Farszynki mazurskie

Farsz z mięsa i jajek, a do tego delikatne, ziemniaczane ciasto – to właśnie podstawowe składniki niezwykle popularnego dania, jakim są farszynki mazurskie. Pyszny, aromatyczny farsz zawiera duże ilości czosnku oraz cebuli. Kiedyś farszynki traktowano przede wszystkim jako dodatek do barszczu, dzisiaj coraz częściej uznawane są za oddzielne danie.

Plińce z pomoćką

Niezwykle pyszne, banalnie proste i błyskawiczne w przygotowaniu – takie właśnie są plińce z pomoćką, czyli placki ziemniaczane przekładane boczkiem i smażone z odrobiną twarogu. Plińce obowiązkowo podawane są z bardzo aromatycznym sosem.

Dylewska szynka dojrzewająca

To wyjątkowy przysmak, produkowany w Kalinówce przy Parku Krajobrazowym Wzgórz Dylewskich (musisz odwiedzić te okolice!). Aby szynka uzyskała swój wyjątkowy smak oraz trwałość, musi być najpierw przez wiele dni trzymana w specjalnej zalewie, potem wędzona, następnie trzymana w suchym i ciemnym miejscu. Cały okres produkcji zajmuje niemal rok, ale warto podkreślić, że później wędlina właściwie się nie psuje – można ją jeść nawet po wielu miesiącach.

Fefernuszki

Fefernuszki są coraz rzadziej spotykane w mazurskich sklepach, a szkoda – te małe, twardawe ciasteczka mają naprawdę wyjątkowy smak. Nieco przypominają pierniki, ale w przeciwieństwie do nich, słodzone są sokiem z buraków.

Brukowiec mazurski

Brukowiec mazurski wziął swoją nazwę od charakterystycznego wyglądu gotowego ciasta – podczas jego produkcji rozpłaszcza się małe kulki masy. Pyszny wypiek o piernikowym aromacie, którego koniecznie warto spróbować.

Przepisy prosto z Warmii i Mazur

Uwielbiasz poznawać regionalne smaki, ale nie wybierasz się w okolice Warmii i Mazur? Nic straconego – jeśli tylko będziesz dysponować odpowiednimi przepisami, uda ci się odtworzyć te wyjątkowe dania i niemal nie będą różnić się od oryginalnych. Oto kilka pewniaków, które zdecydowanie warto przyrządzić samodzielnie.

Kiełbasa w piwie

Bardzo prosta, łatwa w przyrządzeniu i wyjątkowo aromatyczna – idealna jako dodatek do kolacji ze znajomymi.

Składniki:

  • 3 długie laski dowolnej kiełbasy
  • jedno jasne piwo
  • 2 cebule
  • 2-3 kromki razowego chleba
  • łyżka ukwaszonej śmietany
  • łyżeczka soku z cytryny
  • sól
  • pieprz

Przygotowanie:

W garnku zagotuj piwo, wrzuć do niego kiełbasę i gotuj około 15 minut. Po tym czasie wyjmij kiełbasę, a do piwa wrzuć pokrojoną w plastry cebulę. Gdy zrobi się miękka, dorzuć razowy chleb i całość dokładnie utrzyj – w ten sposób powstaje sos. Dodaj śmietanę oraz sok z cytryny, dokładnie wymieszaj. Podawaj kiełbasę na półmisku – musi być polana sosem.

Zupa karmuszka

Składniki:

  • 25 dag fasoli
  • 50 dag wieprzowiny bez kości (najlepsza będzie łopatka)
  • 5 dag dowolnego tłuszczu
  • 30 dag białej kapusty
  • 5 dag selera
  • 15 dag pietruszki
  • 30 dag marchwi
  • 30 dag cebuli
  • 1 dag mąki
  • natka pietruszki
  • pół szklanki gęstej śmietany
  • kilka łyżeczek przecieru pomidorowego
  • pieprz
  • sól

Przygotowanie:

Fasolę zalej wodą i odstaw na około 8 godzin. Po tym czasie zmień wodę i gotuj fasolę tak długo, aż będzie miękka (uwaga – nie wylewaj wody!). Pokrój mięso w kostkę, osyp mąką i zacznij smażyć na rozgrzanym tłuszczu – mięso musi być bardzo przysmażone. Posiekaj kapustę, obierz warzywa i pokrój je w talarki. Wszystkie warzywa wraz z mięsem włóż go garnka, posól i popierz. Dodaj tłuszcz ze smażenia i zalej całość wodą, doprowadź potrawę do wrzenia i gotuj aż do miękkości mięsa. Wówczas dodaj fasolę wraz z wodą, w której się ugotowała, dorzuć tez koncentrat oraz śmietanę. Gotuj jeszcze przez chwilę podawaj wraz z natką pietruszki.

Dyndzałki

Składniki na skrzeczki:

  • 25 dag surowego boczku
  • 1 mała główka czosnku
  • sól
  • pieprz
  • majeranek
  • Składniki na farsz:
  • 20 dag cebuli
  • 25 dag kaszy gryczanej
  • 20 dag boczku wędzonego
  • 2 jajka, uprzednio ugotowane na twardo
  • sól
  • pieprz

Składniki na ciasto:

  • 50 dag mąki pszennej
  • 1 duże jajko
  • 3 łyżki oleju
  • sól do smaku

Przygotowanie:

W pierwszej kolejności przygotuj skwarki, czyli skrzeczki. Wyciśnij czosnek przez praskę i połącz go z majerankiem. Boczek natrzyj powstałą masą oraz solą, następnie odłóż do lodówki na całą noc. Pokrój boczek na małe kawałki, następnie usmaż na patelni bez dodatku tłuszczu.

Kolejny krok to przygotowanie farszu. Najpierw ugotuj kaszę (na sypko). Boczek pokrój w kostkę, dodaj posiekaną cebulę, zeszklij, wrzuć do kaszy, dodaj też jajka. Wymieszaj całość i odpowiednio dopraw (farsz musi być mocno aromatyczny).

Aby przygotować ciasto, zalej mąkę wrzątkiem (1,5 szklanki), wymieszaj dokładnie i zostaw do przestudzenia. Dodaj wszystkie pozostałe składniki, zagnieć i cienko rozwałkuj ciasto. Szklanką wycinaj okręgi, w środek każdego nakładaj łyżeczkę farszu, sklej i gotuj przez chwilkę w osolonej wodzie. Nałóż na talerz, osyp skrzeczkami.

Farszynki

Składniki na ciasto:

  • 100 g ugotowanych ziemniaków
  • 25 dag mąki ziemniaczanej
  • 2 jajka
  • Sól

Składniki na farsz:

  • 20 dag ugotowanego mięsa wieprzowego
  • 2 ugotowane na twardo jajka
  • 10 dag cebuli
  • sól
  • pieprz

Przygotowanie:

Zmiel ziemniaki, dodaj jajka, mąkę i sól. Wyrób na gładką masę. Potem zmiel mięso i dodaj do niego podsmażoną wcześniej, pokrojoną w kostkę cebulą, dorzuć też pokrojone jajka, całość popieprz. Wymieszaj dokładnie całość farszu. Z ciasta uformuj płaskie placuszki, nakładaj na nie farsz – tyle, aby móc zawinąć je i zamknąć w postaci kotlecików. Rozgrzej olej na patelni, smaż kotleciki do uzyskania złotego koloru.

Zupa wędkarza

Składniki:

  • 1,5 kilograma świeżych okoni
  • 3 pomidory
  • 1,2 litra bulionu warzywnego
  • ½ szklanki gęstej śmietany ukwaszonej
  • pęczek kopru
  • sól
  • pieprz

Przygotowanie:

Dokładnie wypatrosz i umyj ryby. Pomidory zalej wrzątkiem, wyjmij po kilku minutach i zdejmij z nich skórki. Bulion przelej do garnka, zagotuj, wrzuć do niego ryby i gotuj około 45 minut. Wyjmij je, poczekaj, aż ostygną, i dokładnie zbierz z nich samo mięso, które musi z powrotem znaleźć się w garnku. Zabiel zupę śmietaną, uprzednio ją hartując poprzez dodanie kilku łyżek gorącego bulionu. Zagotuj, zdejmij zupę z ognia, dodaj pokrojone w kosteczkę pomidory i posyp koprem.

Uwaga! Zupę rybną należy podawać bezpośrednio po przyrządzeniu!

Leszcz w cebuli

Składniki:

  • 1 duży leszcz (musi mieć co najmniej 1 kilogram)
  • 3 łyżki mąki
  • 3 łyżki masła
  • 2 cebule
  • włoszczyzna świeża – pęczek
  • 4 ziarna ziela angielskiego
  • 5 ziarenek pieprzu
  • 3 liście laurowe
  • 1 duża cytryna
  • pieprz
  • cukier do smaku

Przygotowanie:

Umyj rybę i pozbądź się wszystkich ości. Pokrój na małe kawałki, a następnie posyp pieprzem i otocz w mące. Przygotuj rybny wywar: zagotuj 2 litry wody, włóż do wrzątku głowę i ogon ryby, dodaj cebulę, włoszczyznę i przyprawy. Przecedź wywar przez sitko, a samą rybę usmaż na złoto po uprzednim otoczeniu w mące. Na tłuszczu pozostałym po smażeniu ryby usmaż na szybko drugą cebulę, uprzednio krojąc ją na pióra. Wlej na patelnię wywar i gotuj do miękkości cebuli. Na to połóż usmażone porcje mięsa, przypraw pieprzem, cytryną (sokiem) i odrobiną cukru. Gotuj na małym ogniu przez 10 minut, po tym czasie danie jest gotowe do spożycia.

Babka ziemniaczana

Składniki podstawowe:

  • 65 dag ziemniaków
  • 5 dag masła
  • 3 duże jajka

Składniki na farsz:

  • 40 daj mielonego mięsa wołowego
  • 1 duże jajko
  • 3 łyżki masła
  • 1 cebula
  • 0,5 szklanki kwaśnej, gęstej śmietany
  • sól
  • pieprz

Przygotowanie:

Ugotuj ziemniaki (bez obierania) i zagnieć je porządnie z masłem, solą i żółtkami. Ubij pianę z białek, następnie także dorzuć ją do masy. Na połowie masła usmaż cebulę, wymieszaj ją z mięsem, a potem dodaj jajko, cebulę i wszystkie przyprawy. Przygotuj żaroodporne naczynie, dokładnie wysmaruj je tłuszczem. Podziel masę ziemniaczaną na dwie części. Jedną część połóż na dnie naczynia, przykryj farszem, na to połóż drugą część ziemniaków. Piecz 60 minut w temperaturze 175 stopni Celsjusza.

Zapiekanka kętrzyńska

Składniki bazowe:

  • 1 duży, świeży kurczak
  • 15 dag szynki
  • 15 dag pieczonego schabu
  • włoszczyzna świeża, pęczek
  • 25 dag pieczarek
  • 2 cebule
  • 2 łyżki masła
  • 2 łyżeczki koncentratu pomidorowego
  • masło do wysmarowania naczynia
  • bułka  tarta do posypania naczynia
  • sól
  • pieprz

Składniki na sos

  • 0,5 szklanki gęstej śmietany (kwaśnej)
  • 1,2 szklanki mleka
  • 4 łyżki masła
  • 1,5 łyżki mąki
  • sól
  • pieprz

Dodatkowo:

  • 7 dag masła
  • 7 dag żółtego sera

Przygotowanie:

Wyczyść kurczaka i dokładnie go umyj. W całości zalej zimną wodą, ugotuj razem z włoszczyzną. Mięso pooddzielaj, następnie pokrój na małe kawałeczki. Szynka i schab pokrój w kostkę. Wrzuć masło na patelnię i zeszklij cebulkę, następnie dodaj pokrojone w plastry pieczarki. Kiedy sos z grzybów wyparuje, na patelnię dorzuć szynkę, schab, pokrojone mięso z kurczaka, koncentrat oraz przyprawy. Całość mocno wymieszaj.

Zabierz się za przygotowywanie sosu. Na patelni zrób zasmażkę z mąki i masła, a następnie powoli, ciągle mieszając, dodawaj mleko. Kiedy całość się zagotuje, zdejmij z ognia, połącz ze śmietaną i odpowiednio przypraw. Wlej sos do masy mięsnej. Wysmaruj tłuszczem żaroodporne naczynie, wysyp bułkę tartą, wrzuć całą powstałą masę, a na górę nałóż starty ser. Piecz w temperaturze 190 stopni Celsjusza tak długo, aż potrawa będzie miała piękny, złoty kolor.